Nederland staat voor steeds grotere klimaatuitdagingen: hittegolven, zware regenbuien, droogte en zeespiegelstijging ontwrichten niet alleen landschappen, maar ook gemeenschappen. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) benadrukt in het rapport Mens en klimaat - De kracht van sociale infrastructuur bij adaptie dat fysieke maatregelen zoals dijken en waterbuffers essentieel blijven, maar niet voldoende zijn.
Waarom sociale infrastructuur cruciaal is bij klimaatadaptatie
Bron: WRR
Volgens de WRR is klimaatbestendigheid niet alleen een kwestie van stenen en beton, maar ook van sociale samenhang. Drie maatschappelijke factoren zijn daarbij bepalend:
- Hoe gaan mensen om met onzekerheid?
Wie risico’s kan inschatten en vertrouwen heeft in eigen kunnen, durft ook te handelen. Sociale voorbeelden hebben daarnaast grote invloed op adaptatiegedrag - Sociale cohesie
Sterke lokale netwerken kunnen cruciaal blijken bij calamiteiten: zij bieden niet alleen praktische hulp, maar versterken ook vertrouwen en gezamenlijk herstelvermogen. Omgekeerd ondermijnt onzorgvuldig optreden van overheid en hulpdiensten deze samenhang - Sociaal-economische positie
Wie minder middelen heeft, is kwetsbaarder. Minder geld, beperkte woonkwaliteit of minder toegang tot hulp kunnen adaptatiebemoeilijken en herstel vertragen
Drie kernaanbevelingen voor beleid
De WRR doet drie concrete beleidsvoorstellen om adaptatie vanuit een bredere blik vorm te geven.
- Investeer in sociale infrastructuur
Bij ruimtelijke inrichting hoort niet alleen fysieke veiligheid, maar vooral ook maatschappelijke veerkracht – met extra aandacht voor sociaal of economisch kwetsbare gebieden - Stimuleer samenwerking en vertrouwen
Overheden en maatschappelijke partijen moeten zich gezamenlijk committeren aan versterking van sociale netwerken. Daarbij biedt het Deltaprogramma een voorbeeld voor gezamenlijke kennisdeling en samenwerking - Versterk handelingsperspectief en communicatie
Overheden moeten zorgen dat mensen weten wat zij kunnen doen bij klimaatgebeurtenissen. Dat vraagt om duidelijke risico- en crisiscommunicatie, goede dataverzameling, monitoring en toegankelijke voorzieningen
Het WRR-rapport toont aan dat klimaatveiligheid meer is dan stenen. In een veranderend klimaat is het investeren in sociale infrastructuur – zoals vertrouwen, onderlinge betrokkenheid en handelingsruimte – even belangrijk als technische dijken. Alleen met die combinatie vergroten we de veerkracht van de samenleving en beschermen we mensen en gemeenschappen op de lange termijn.
Download hier het rapport Mens en klimaat - De kracht van sociale infrastructuur bij adaptie
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Onderzoek samenhang klimaatopgaven versterkt Nationale klimaatadaptatiestrategie
Om Nederland beter voor te bereiden op klimaatverandering, werkt het Rijk aan de Nationale…
CROW vraagt om feedback op vernieuwd IMBOR
CROW heeft een nieuwe versie van het Informatiemodel Beheer Openbare Ruimte (IMBOR) ontwikkeld en legt deze ter…
Utrecht zet in op vergroening met acht klimaatadaptieve projecten
De gemeente Utrecht zet vol in op een klimaatbestendige stad en kondigt acht nieuwe projecten aan die bijdragen…
Vernieuwde handreikingen voor stedelijke knooppunten en toekomstige woonwijken
Het Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) heeft recent geactualiseerde versies van de…
De staat van onze infrastructuur
Onze infrastructuur vormt de ruggengraat van de samenleving. Van wegen en spoorwegen tot waterkeringen en…
Apeldoorn investeert in groene en koele binnenstad
De gemeente Apeldoorn zet een belangrijke stap in de vergroening van de binnenstad. Met de aankoop van een pand…
Lancering Nationaal Dashboard Toekomstbestendige Leefomgeving
Het Nationaal Dashboard Toekomstbestendige Leefomgeving (NDTL), eerder aangekondigd als het Nationaal Dashboard…
City Deal 'Een slimme stad, zo doe je dat’ afgesloten
In Amersfoort is donderdag de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ officieel afgesloten. Tijdens een…