We dragen water naar de zee… is dat een goed idee?

vrijdag 14 januari 2022
Regentuin
Het omarmen van het regenwater dat gratis op ons dak valt, is een must voor een toekomstgerichte stad, schrijft Biind Expert Elma van Beek in deze blog.

Buitensporig gebruik van zoet water kan ertoe leiden dat meren en rivieren opdrogen en het grondwaterpeil daalt. Slechts 2,5%* van het water op aarde is zoet en minder dan 1% is daarvan bereikbaar, dus niet verborgen in ijs of grondwater. Van dit bereikbare zoete water is slechts 1%** bruikbaar voor ons mensen, terwijl voldoende zoet water essentieel is voor ons bestaan. Vanuit dit perspectief is regenwater waardevolle aanvulling en bron van leven: dat willen we omarmen waar het valt in stedelijk gebied.

Ons zoetwaterreservoir zit grotendeels in de bodem, we pompen het grondwater op om te drinken; zo is de regio Amsterdam voor 66%*** afhankelijk van het grondwater uit de duinen. Daarnaast pompen we het water in toenemende mate op om verdroging tegen te gaan en gewassen te bevloeien. Regenwater vormt een essentiële kans om het zoetwaterreservoir in de bodem waarop we leven aan te vullen. Om die kans te benutten moeten we het water opvangen, zo lang mogelijk vasthouden en waar mogelijk infiltreren in de bodem. Als we het afvoeren omdat we het zo snel mogelijk kwijt willen, bijvoorbeeld omdat er veel regen in korte tijd valt, vloeit er onnodig zoet water naar de zee, om zich bijna onomkeerbaar te mengen met het zoute water.

Om toch het zoete water dat een stedelijk gebied in korte tijd overspoelt, vast te kunnen houden, moeten we het stedelijk systeem veel meer als een soort spons benaderen.

We missen dan dus een belangrijke kans. Klimaatverandering vraagt om meer flexibiliteit in dit opzicht; lange periodes van droogte en incidentele hevige regenval wisselen elkaar af. Om toch het zoete water dat een stedelijk gebied in korte tijd overspoelt, vast te kunnen houden, moeten we het stedelijk systeem veel meer als een soort spons benaderen. Een spons die zich in tijden van hevige regenval kan volzuigen en veel overtollig water kan opnemen. En een spons die in droge tijden het opgeslagen water gedoseerd kan afgeven, zodat het nuttig ingezet kan worden.

Die inzet kan veel vormen aannemen: het irrigeren van gewassen in de landbouw of het stedelijk groen, het infiltreren in de bodem ter aanvulling van het grondwater, het koelen van gebouwen, door het op de daken te bufferen en daar geleidelijk te laten verdampen, en tot slot het besparen van kostbaar leidingwater. Dat laatste kan op veel manieren, variërend van een grijswaterstelsel voor het doorspoelen van het toilet tot het schoonspuiten van de straat of het wassen van de auto.
Afhankelijk van de lokale bodemgesteldheid en het grondwaterniveau verdient het infiltreren van het regenwater prioriteit. Op de zandgronden van de Veluwe, waar sprake is van toenemende verdroging, is infiltratie van levensbelang. In polders is het waterpeil verregaand gereguleerd en kan het regenwater, mits op de juiste manier opgevangen, op een andere manier effectief ingezet worden.

Deze regionale verschillen maken, dat het stedelijk watersysteem op verschillende locaties, uiteenlopende verschijningsvormen aanneemt. Dit betekent een extra ontwerpopgave voor wie vormgeven aan nieuw stedelijk gebied. Het verhaal van de plek kan zo mede tot uiting komen in de vormgeving van het watersysteem en de manier waarop lokaal met water omgesprongen wordt voedt de rijkdom van het stedelijk ontwerp.  
Met de toenemende klimaatverandering en verstedelijking nemen de extremen tussen de weertypen en dus het belang van de sponswerking van steden alleen maar toe. Het omarmen van het regenwater dat gratis op ons dak valt, is daarom een must voor een toekomstgerichte stad.


* Bron: WWF.nl
** Bron: AD.nl
***Bron: Waternet.nl

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

flash_onNieuws

Maatschappelijke opbrengst van sporten en bewegen 2,76 keer hoger dan kosten

29 mrt om 08:54 uur

Investeren in sporten en bewegen loont en levert een maatschappelijke opbrengst op die 2,76 keer hoger is dan…

Lees verder
descriptionArtikel

Stappenplan naar gezonde gemeenten: praktische instrumenten en lessen uit onderzoek

28 mrt om 11:17 uur

Na ruim 4 jaar onderzoek naar gezondheidsverschillen en aanpakken in wijken en regio…

Lees verder
flash_onNieuws

Waterschappen steunen Agenda Natuurinclusief 2.0

28 mrt om 08:11 uur

Waterschappen staan volledig achter de Agenda Natuurinclusief 2.0. Dit initiatief streeft naar een evenwicht…

Lees verder
descriptionArtikel

‘Niet meer van crisis naar crisis struikelen’

27 mrt om 16:33 uur

Daan Zandbelt, stedenbouwkundige en partner bij bureau De Zwarte Hond, ziet dat we…

Lees verder
descriptionArtikel

Een ruimtelijke en sociale blik op de reis van de toekomst

26 mrt om 09:23 uur

Als het gaat om de toekomst van mobiliteit, denken sommige mensen aan drones voor personenvervoer. Anderen…

Lees verder
flash_onNieuws

Inschrijving Gezonde Buurt geopend

18 mrt om 10:25 uur

Ook in 2024 hebben Jantje Beton, IVN Natuureducatie en JOGG de ambitie om 15 Gezonde Buurten te ontwikkelen. …

Lees verder
descriptionArtikel

Project Klimaatadaptatie en Gezondheid biedt advies voor GGD'en

14 mrt om 14:27 uur

Hoe beperk je de gezondheidseffecten van klimaatverandering? Wat kunnen GGD-afdelingen zoals…

Lees verder
descriptionArtikel

Natuurlijk!Deelmobiliteit presenteert modelbepalingen voor reguleren deelvervoer in lokale wetgeving

13 mrt om 10:57 uur

Samenwerkingsprogramma Natuurlijk!Deelmobiliteit heeft modelbepalingen gespresenteerd die kunnen helpen bij het…

Lees verder