Vanaf 7 juli 2025 kunnen gemeenten in twintig kwetsbare stedelijke gebieden subsidie aanvragen om de leefbaarheid en veiligheid te verbeteren. Het kabinet stelt hiervoor ruim 400 miljoen euro beschikbaar via het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV). Deze impuls moet bijdragen aan het verkleinen van sociaaleconomische ongelijkheid én aan het versterken van de fysieke leefomgeving.
400 miljoen voor leefbaarheid in 20 stedelijke gebieden
Foto: Shutterstock
Samenwerking voor een kansrijke wijk
De middelen komen beschikbaar via de SPUK Kansrijke Wijk, een gebundelde subsidieregeling van de ministeries van OCW, SZW en BZK. Gemeenten kunnen met deze regeling gericht investeren in een integrale aanpak van armoede, onderwijsachterstanden, werkloosheid en een kwalitatieve woon- en leefomgeving.
Minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) benadrukt de noodzaak van ruimtelijke ingrepen in deze wijken: “De druk op de fysieke leefomgeving in NPLV-gebieden is groot. Daarom investeren we niet alleen in betere woningen, maar ook in voorzieningen die de wijk versterken.”
De SPUK-regeling biedt gemeenten meer armslag om gericht maatregelen te nemen die de leefomgeving verbeteren en bewoners perspectief bieden. Denk aan het verbeteren van woningen, het creëren van ontmoetingsplekken, en het realiseren van multifunctionele voorzieningen waar onderwijs, zorg en vrije tijd samenkomen.
Voorbeelden uit de praktijk
In verschillende steden wordt al gewerkt aan vernieuwende initiatieven die fysieke ingrepen combineren met sociaal beleid. Zo organiseert basisschool Het Karrepad in Groningen-Noord verlengde schooldagen in een ontdeklab waar kinderen hun taal- en rekenvaardigheid ontwikkelen, én kennismaken met techniek, sport en cultuur. De fysieke ruimte in de school wordt zo multifunctioneel ingezet om kansengelijkheid te vergroten.
In Tilburg NoordWest worden jonge kinderen via buurtgerichte activiteiten spelenderwijs voorbereid op het onderwijs. Daarmee wordt niet alleen de ontwikkeling van kinderen gestimuleerd, maar worden ook ouders actief betrokken bij hun wijk en netwerk.
In Heerlen-Noord richt de Bovengrondse Vakschool zich op mensen die kunnen werken maar daarbij ondersteuning nodig hebben. De locatie fungeert als fysieke schakel tussen werkzoekenden, onderwijs en lokale bedrijven – en draagt zo bij aan zowel participatie als economische vitaliteit van de wijk.
Integrale gebiedsgerichte aanpak
De SPUK Kansrijke Wijk maakt het mogelijk om in samenhang te investeren in onderwijs, werk, zorg én fysieke leefomgeving. Door de middelen van drie ministeries te bundelen – Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (€327 miljoen), Sociale Zaken en Werkgelegenheid (€51 miljoen) en Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (€30 miljoen) – kunnen gemeenten vanuit één loket subsidie aanvragen.
Voor professionals en beleidsmakers in de fysieke leefomgeving biedt deze regeling kansen om sociale opgaven te verbinden aan ruimtelijke ingrepen. Of het nu gaat om de inrichting van scholen, het herbestemmen van gebouwen of het verbeteren van de woonkwaliteit: een sterke leefomgeving begint met een integrale aanpak.
Bron: Rijksoverheid
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Kader voor gezondheid in de openbare ruimte: vuistregels voor bewegen, groen en ontmoeten
Het RIVM presenteert een set ruimtelijke vuistregels gericht op het bevorderen van gezondheid in de openbare…
Investeren in een schoner milieu levert wereldwijde voordelen op
Een recent rapport van het United Nations Environment Programme (UNEP) laat zien dat investeringen in een…
Lage brede welvaart aan randen van Nederland
In het oosten van Groningen en Drenthe, het midden en zuiden van Limburg en Zeeuws-Vlaanderen en het…
Natuurinclusief Manifestatie brengt 54 partijen samen voor groen wonen en leven
Tijdens de eerste Natuurinclusief Manifestatie ondertekenden 54 bedrijven, NGO’s en maatschappelijke…
Een gezonde leefomgeving begint bij de bodem
De samenstelling en kwaliteit van de bodem zijn bepalend voor een gezonde leefomgeving. In een nieuwbouwproject…
Onderzoek Haagse Hogeschool naar gezonde inrichting fysieke leefomgeving
In kwetsbare wijken lopen gezondheidsproblemen vaker op — mede door een fysieke leefomgeving die niet uitnodigt…
Onderzoek naar gezonde leefomgeving in Cartesius Utrecht
In de wijk Cartesius, die is ontwikkeld op basis van de blue zone-principes, start binnenkort een 4-jarig…
Veerkrachtige wijken voor verbonden gemeenschappen en een veranderend klimaat
De TU Delft pleit voor een herziening van hoe wijken worden ontworpen. In een tijd van toenemende…