‘Natuurinclusief is ook mensinclusief’

Het programma is gestart in 2018 en heeft geleid tot allerlei projecten die actieve inzet voor de natuur bevorderen. Denk aan het vergroenen van schoolpleinen, het stimuleren van inwonerinitiatieven of maatregelen voor specifieke soorten. Onze focus is daarbij nadrukkelijk de natuur buiten de natuurgebieden. Dus daar waar ook de mens actief is. Ons uitgangspunt is dat natuur en mens elkaar niet in de weg hoeven te zitten, maar juist een verrijking kunnen zijn voor elkaar. We zijn immers nog steeds onderdeel van de natuur, al zijn we dat een beetje kwijtgeraakt als samenleving.

Boeiende gesprekken

Naast alle projecten die we uitvoeren, zijn we in 2022 intern ook gestart naar een verkenning wat natuurinclusief beleid kan betekenen voor onze provincie. Dit leverde boeiende gesprekken op, ook met onze bestuurders en collega’s die actief zijn op andere provinciale opgaven. Wat betekent natuur voor de woningbouw? Wat betekent natuur voor onze infrastructuur? Is het een ‘probleem’? Welke kansen liggen er? Enerzijds juichen we het toe als de natuur toeneemt, maar de recente aandacht voor de dassenburchten onder de treinsporen laat ook zien dat we er nog niet goed op zijn toegerust. Hoe zien we dit voor ons in de toekomst?

We zien dat de aandacht toeneemt voor Natuurinclusief Bouwen. Steeds meer Overijsselse gemeenten kloppen hierover aan, of zijn stappen aan het zetten. Wat daarin opvalt is dat je een overkoepelende visie nodig hebt op ‘samenhang’ en ‘plek’ om tot echte successen te komen. Wij juichen het toe als er bij de bouw van nieuwe percelen aandacht is voor de landschapsgeschiedenis en de kenmerken van bodem en natuur. Op die manier passen de woningen beter in de omgeving en zijn de grenzen tussen ‘mens’ en ‘natuur’ minder scherp. Je bouwt eigenlijk aan een gezond ecosysteem. 

Natuurateliers

Het mooie aan deze manier van ontwerpen en bouwen is dat andere initiatieven vanuit Natuur voor Elkaar daar ook goed op aansluiten. Een groen schoolplein, groene voorgevels, groene ontmoetingsruimtes, dit geeft allemaal invulling aan hoe een natuurinclusieve wijk eruit kan zien. Mits goed aangelegd kan natuur in de wijk een enorme stimulans zijn om samen te tuinieren, elkaar te ontmoeten, te spelen of te sporten. Hoe brengen we deze groene oases terug in onze leefomgeving? Wij doen dat vanuit ons programma bijvoorbeeld door het aanbieden van natuurateliers, waarbij inwoners en betrokken instanties samen tot een ontwerp komen voor gemeenschappelijke ruimtes die wel een groene make-over kunnen gebruiken.

Ik woon zelf aan een oud hofje in de binnenstad van Deventer. Het is interessant om te zien hoe het wonen aan een gemeenschappelijke buitenruimte het contact onderling stimuleert. Je ontmoet elkaar, je zit niet verstopt achter een schutting en we kijken allemaal uit op dezelfde tuin. Het grote onderhoud wordt gedaan door de groenvoorziening, maar we hebben ook allemaal ons eigen stukje. In samenspraak met de onderhoudsdienst maken we een groenplan. We zitten in ons hoofd zo vast aan het idee dat iedereen een eigen, omheind stukje tuin wil hebben. Tegelijkertijd is eenzaamheid een enorm probleem in onze samenleving. Die eenzaamheid wordt voor een groot deel bepaald door de manier waarop we onze omgeving inrichten. 

Wat ik maar wil zeggen: natuurinclusief bouwen is niet alleen een bijdrage aan meer biodiversiteit, het zorgt ook voor fijnere wijken om in te wonen. Het is ook mensinclusief. Het nodigt uit tot ontmoeting en daagt ons uit op nieuwe vormen waarin we verantwoordelijkheid nemen voor onze leefomgeving. Daarnaast biedt het allerlei mogelijkheden voor klimaatadaptatie en oplossingen bij hittestress. Tsja, het zou toch eigenlijk standaard moeten worden dat we onze wijken zo inrichten in Nederland? Ik hoop dat we vanuit ons programma een steentje kunnen bijdragen.