Nederland staat voor steeds grotere klimaatuitdagingen: hittegolven, zware regenbuien, droogte en zeespiegelstijging ontwrichten niet alleen landschappen, maar ook gemeenschappen. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) benadrukt in het rapport Mens en klimaat - De kracht van sociale infrastructuur bij adaptie dat fysieke maatregelen zoals dijken en waterbuffers essentieel blijven, maar niet voldoende zijn.
Waarom sociale infrastructuur cruciaal is bij klimaatadaptatie

Bron: WRR
Volgens de WRR is klimaatbestendigheid niet alleen een kwestie van stenen en beton, maar ook van sociale samenhang. Drie maatschappelijke factoren zijn daarbij bepalend:
- Hoe gaan mensen om met onzekerheid?
Wie risico’s kan inschatten en vertrouwen heeft in eigen kunnen, durft ook te handelen. Sociale voorbeelden hebben daarnaast grote invloed op adaptatiegedrag - Sociale cohesie
Sterke lokale netwerken kunnen cruciaal blijken bij calamiteiten: zij bieden niet alleen praktische hulp, maar versterken ook vertrouwen en gezamenlijk herstelvermogen. Omgekeerd ondermijnt onzorgvuldig optreden van overheid en hulpdiensten deze samenhang - Sociaal-economische positie
Wie minder middelen heeft, is kwetsbaarder. Minder geld, beperkte woonkwaliteit of minder toegang tot hulp kunnen adaptatiebemoeilijken en herstel vertragen
Drie kernaanbevelingen voor beleid
De WRR doet drie concrete beleidsvoorstellen om adaptatie vanuit een bredere blik vorm te geven.
- Investeer in sociale infrastructuur
Bij ruimtelijke inrichting hoort niet alleen fysieke veiligheid, maar vooral ook maatschappelijke veerkracht – met extra aandacht voor sociaal of economisch kwetsbare gebieden - Stimuleer samenwerking en vertrouwen
Overheden en maatschappelijke partijen moeten zich gezamenlijk committeren aan versterking van sociale netwerken. Daarbij biedt het Deltaprogramma een voorbeeld voor gezamenlijke kennisdeling en samenwerking - Versterk handelingsperspectief en communicatie
Overheden moeten zorgen dat mensen weten wat zij kunnen doen bij klimaatgebeurtenissen. Dat vraagt om duidelijke risico- en crisiscommunicatie, goede dataverzameling, monitoring en toegankelijke voorzieningen
Het WRR-rapport toont aan dat klimaatveiligheid meer is dan stenen. In een veranderend klimaat is het investeren in sociale infrastructuur – zoals vertrouwen, onderlinge betrokkenheid en handelingsruimte – even belangrijk als technische dijken. Alleen met die combinatie vergroten we de veerkracht van de samenleving en beschermen we mensen en gemeenschappen op de lange termijn.
Download hier het rapport Mens en klimaat - De kracht van sociale infrastructuur bij adaptie
Meest gelezen
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Gebiedsontwikkeling volgens De Toekomst aan Tafel
Mare de Wit, de kersverse Toekomstambassadeur water en klimaatadaptatie, ontwikkelde een methodiek…
Breda zet groene standaard als national park city
Breda heeft op 20 mei 2025 als eerste stad in Nederland én de Europese Unie de titel National Park City…
Gezocht: sterren van het bedrijventerrein
Het Programma Verduurzaming Bedrijventerreinen (PVB Nederland) organiseert De Sterren van het Bedrijventerrein…
Hoe kwantificeer je het klimaatadaptief vermogen van pleinen?
Veel pleinen in de Rotterdamse buitenwijken zijn in de zomer vreselijk heet en daardoor niet geschikt als…
Natuurinclusieve tuin versterkt sociale cohesie
Ontdek in een showcase en living lab hoe bewoners zijn meegenomen bij de realisatie van een groene…
Samenwerken aan toekomstbestendige rivieren voor een klimaatrobuust rivierengebied
Begin april 2025 is in Zaltbommel het programma 'Ruimte voor de rivier 2.0' officieel van start gegaan. Dit…
‘De binnenstad verregaand vergroenen zonder water heeft geen zin’
Het is een treurig gezicht. Groen dat staat te verpieteren in de binnenstad. Daar…
Nature Based Solutions winnen terrein
Succesvolle implementatie van nature based solutions als antwoord op opgaven als klimaatadaptatie en…