Gezondheidsverschillen in Nederland worden niet alleen beïnvloed door gedrag en de inrichting van de leefomgeving, maar ook door de ruimtelijke scheiding van mensen en voorzieningen.
Ruimtelijke spreiding van groot belang voor gezondheid

Foto: Shutterstock
Terwijl beleid zich vooral richt op gezonder leven, blijkt de afstand tussen kwetsbare bewoners en stedelijke centra steeds groter te worden, bekend als de 'suburbanisatie van armoede'. Tegelijkertijd neemt het aanbod van voorzieningen in deze gebieden af, omdat ze efficiënter kunnen worden georganiseerd in economisch sterkere delen van steden. Dit is een extra zorg voor kwetsbare bewoners, omdat zij meer afhankelijk zijn van de kwaliteit van hun directe leefomgeving, gezien hun beperkte financiële middelen en minder uitgebreide kennis en vaardigheden.
Gebrek aan regionale planning
Het proces van ruimtelijke uitsortering vindt voornamelijk plaats op stadsregionaal niveau, waar het toezicht van verschillende overheden versnipperd is. Er is ook een gebrek aan regionale planning om de grote verschillen in woonvoorkeuren en -mogelijkheden van huishoudens adequaat te faciliteren. Het gaat niet alleen om het aanbieden van het juiste woningaanbod op de juiste plek, maar ook om het creëren van buurten met voldoende sociaal weefsel en basisvoorzieningen die aansluiten bij de behoeften en mogelijkheden van bewoners.
Integrale benadering vereist
Om gezondheidsverschillen effectief aan te pakken, moet het volkshuisvestingsbeleid niet alleen gericht zijn op rendement en efficiëntie, maar ook op voorzieningen, verdelings- en rechtvaardigheidsaspecten. Hierbij is het essentieel om zowel oog te hebben voor economische vitaliteit als voor de behoeften van alle bewoners. Het vereist een integrale benadering op regionaal niveau, waarbij overheden samenwerken om een gebalanceerde en rechtvaardige leefomgeving voor iedereen te bevorderen.
Rapport
Het Planbureau voor de Leefomgeving publiceerde onlangs het rapport Gezondheidsachterstanden: Kijk ook eens naar de ruimtelijke uitsortering van mensen en voorzieningen. In het rapport komt onder meer aan bod hoe je met ruimtelijk beleid gezondheidsverschillen kunt terugdringen.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Hoe loopt vergroening in de pas met verstedelijking?
De vergroeningsopgave realiseren in combinatie met de woningbouwopgave. Dat is de centrale boodschap van het…
Ontwerp Nota Ruimte: veel aandacht voor gezondheid
De rijksoverheid heeft de Ontwerp-Nota Ruimte gepubliceerd, de langetermijnvisie voor de inrichting van…
Samenwerking in de wijk verlaagt zorgkosten
In buurten waar verschillende partijen samenwerken om sportdeelname te stimuleren, dalen de zorgkosten…
Nieuwe tool RIVM en TNO geeft inzicht in hoe gezond leefomgeving is
Het RIVM maakte met TNO een instrument om meer inzicht te krijgen in hoe gezond de leefomgeving is. De tool is…
Wat kunnen we leren van de Friese bloeizones?
In Friesland staan gezonde leefomgevingen al enkele jaren op de agenda. Dat komt…
Openbare ruimte als sleutel voor gezondheid
De openbare ruimte speelt een steeds belangrijkere rol in het bevorderen van gezondheid en welzijn. Dat blijkt…
RVS: Ongezonde planeet zorgt voor ongezonde samenleving
Een ongezonde planeet is niet alleen een ecologisch probleem, maar ook een urgente kwestie voor onze…
Kunnen wonen, werken en natuur naadloos samengaan?
Het Expertpanel van het platform Stedebouw & Architectuur kreeg onlangs een Stelling over…