De rijksoverheid heeft de Ontwerp-Nota Ruimte gepubliceerd, de langetermijnvisie voor de inrichting van Nederland richting 2050, met een doorkijk naar 2100. Het document vervangt de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) uit 2020 en vormt de basis voor keuzes die provincies, gemeenten en waterschappen de komende jaren moeten maken.
Ontwerp Nota Ruimte: veel aandacht voor gezondheid
Foto: Shutterstock
De Nota gaat uit van vier hoofdthema’s: Water en bodem, Landbouw en natuur, Economie en energie en Wonen, werken en bereikbaarheid.
Water en bodem sturend
De Nota stelt dat water en bodem leidend moeten zijn bij ruimtelijke keuzes. Dat betekent dat de draagkracht van bodem en watersystemen de randvoorwaarden bepalen voor andere functies, zoals woningbouw of landbouw.
Concreet gaat het om:
- bescherming en herstel van drinkwatergebieden;
- maatregelen tegen bodemdaling en verdroging;
- ruimte voor rivieren en versterking van dijken;
- vasthouden en bergen van water op regionaal niveau om beter om te gaan met extreme neerslag en droogte.
Zo wil het kabinet een adaptief watersysteem opbouwen dat bestand is tegen de gevolgen van klimaatverandering.
Landbouw en natuur in balans
Ook landbouw en natuur krijgen een centrale plek. De Nota stelt dat biodiversiteit en natuurgebieden versterkt en verbonden moeten worden. Tegelijkertijd blijft landbouwgrond belangrijk, maar met de nadruk op duurzamer gebruik en combinaties met andere functies.
In gebieden waar meerdere opgaven samenkomen – zoals stikstofreductie, wateropgaven en natuurontwikkeling – vraagt het Rijk om integrale afwegingen in plaats van sectorale besluiten.
Meervoudig ruimtegebruik
Een terugkerend uitgangspunt in de Nota is het meervoudig benutten van ruimte. Dat betekent dat functies waar mogelijk worden gecombineerd. Voorbeelden zijn natuurontwikkeling die ook waterberging mogelijk maakt, of energie-infrastructuur die landschappelijk wordt ingepast.
Gezonde leefomgeving
De Nota benadrukt dat een gezonde leefomgeving een basisvoorwaarde is. Luchtkwaliteit, geluid, groen en toegankelijkheid tot voorzieningen spelen daarbij een rol. Nieuwe woon- en werklocaties moeten zo worden ontwikkeld dat ze bijdragen aan gezondheid en klimaatbestendigheid.
Regionale verschillen
Onder het motto “elke regio telt” wordt rekening gehouden met de verschillen in landschap, bodem en cultuurhistorie. Regio’s krijgen de ruimte om eigen kenmerken centraal te stellen bij de toepassing van de nationale kaders.
Inspraak en vervolg
De Ontwerp-Nota Ruimte ligt ter inzage. Overheden, organisaties en burgers kunnen in deze periode zienswijzen indienen. Na verwerking van de reacties stelt het kabinet de definitieve Nota vast, die richtinggevend zal zijn voor de ruimtelijke inrichting van Nederland in de komende decennia.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Pleidooi voor feminiene kwaliteiten in gebiedsontwikkeling
Co Verdaas, hoogleraar Gebiedsontwikkeling (TU Delft) en Deltacommissaris, pleit voor meer feminiene…
Openbare ruimte als sleutel voor gezondheid
De openbare ruimte speelt een steeds belangrijkere rol in het bevorderen van gezondheid en welzijn. Dat blijkt…
RVS: Ongezonde planeet zorgt voor ongezonde samenleving
Een ongezonde planeet is niet alleen een ecologisch probleem, maar ook een urgente kwestie voor onze…
'Wijkje erbij' onderdeel oplossing woningnood in Nota Ruimte
Alkmaar, Apeldoorn, Hengelo/Enschede en Helmond zijn aangewezen als grootschalige woningbouwlocatie in de…
Kunnen wonen, werken en natuur naadloos samengaan?
Het Expertpanel van het platform Stedebouw & Architectuur kreeg onlangs een Stelling over…
Bezuinigingen op Nationale Parken gaan niet door
Er gaat een streep door de voorgenomen bezuinigingen op de Nationale Parken, zo besloot de Tweede Kamer onlangs…
Gebiedsontwikkelingen toekomstbestendig maken op parkeren en deelmobiliteit
In grote delen van Nederland worden in hoog tempo binnenstedelijke gebiedsontwikkelingen gerealiseerd.…
400 miljoen voor leefbaarheid in 20 stedelijke gebieden
Vanaf 7 juli 2025 kunnen gemeenten in twintig kwetsbare stedelijke gebieden subsidie aanvragen om de…