De Omgevingsdialoog: Hoe dan?

vrijdag 26 mei 2023

Foto: Shutterstock

De Omgevingsdialoog is een overleg tussen de initiatiefnemer van een ruimtelijk plan en belanghebbende en belangstellende partijen uit de omgeving. Lastig? Niet als je het aan Mark Verhijde en Nanneke van der Heijden van Beter in Burgerparticpatie vraagt.

“Het klinkt moeilijker dan het is”, vindt het duo. “Want met een goed voorbereid participatieplan gaat het betrekken van bewoners bij jouw ruimtelijk project eigenlijk als vanzelf.”

Een ruimtelijke ontwikkeling starten zonder de omgeving daarbij te betrekken. Dat is niet meer van deze tijd. Niet voor niets heeft de dialoog met de omgeving daarom een prominente plek in de Omgevingswet. En is het een vereiste, bij de aanvraag omgevingsvergunning of omgevingsplanwijziging en soms ook bij de indiening van de aanvraag. “Een omgevingsdialoog kan helpen om je (bouw)plan beter te maken. Omdat het je inzicht geeft in wat het betekent voor iedereen die erdoor wordt geraakt of de gevolgen ervan ondervindt.” 

Hoe weet je nu of je echt alle belanghebbenden betrekt? Welke bewoners gaat het aan en hebben ze ermee te maken als buur, ondernemer, woningzoekende of belangenbehartiger? Raak je ze direct of indirect? En is het dan voldoende om de bewoners uit de omliggende straten te betrekken of trek je een grotere cirkel? Hoe ga je om met het bewonersoverleg of de dorpsraad die er ook wat van vindt? Nodig je uit met een brief, een appje of een bericht in de krant? En welke werkvormen kies je voor de participatie?

Een goed participatieplan geeft het antwoord op deze vragen. “Met dit plan zet je uiteen waarover, wie, wat, wanneer en hoe je het gesprek voert met de omgeving. Of het nu gaat om grote of kleine groepen, een omgeving met weerstand of juist veel creatieve inbreng.” Een participatieplan is daarnaast ook goed te gebruiken als basis voor het participatieverslag dat je straks – via het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) - moet indienen bij je vergunningaanvraag. 

“Hoewel het niet verplicht is om je projectplan aan te passen na de Omgevingsdialoog moet je wél duidelijk maken, op basis van je projectplan, of je de goede doelgroep hebt betrokken; of je geen mensen bent vergeten; of iedereen informatie op een toegankelijk manier heeft kunnen krijgen; of je in je planning van communiceren en participeren met redelijke reactie termijnen werkt; of je een goede verslaglegging hebt verzorgd en of je ook een goede terugkoppeling hebt gegeven.”

“Als je uitgaat van de drie intenties (bedoelingen) die je kunt hebben bij bewonersparticipatie, (1) informeren, raadplegen en feedback vragen; (2) samenwerken, (3) partnerschap, dan werk je met de Omgevingsdialoog bij ruimtelijke initiatieven meestal met de eerste intentie (en heel soms met intentie 2). Aanpassen van het ruimtelijk plan kun je dan wel doen, want je kunt heel zinnige informatie uit de participatie ophalen en dat kan je initiatief alleen maar beter maken. Maar dat is zeker niet verplicht.”

Verhijde en Van der Heijden adviseren vooral aan goed verwachtingsmanagement te doen. “Mensen die je betrekt mogen vooral niet de verwachting hebben dat jij verplicht bent om hun input te verwerken in het ruimtelijk plan. Dat is niet de opzet van de Omgevingsdialoog, hoe graag we dat ook zouden willen. Dus duidelijke informatie vooraf, voorkomt die verwachting. Blijft over dat betrokken mensen dan denken dat de Omgevingsdialoog vooral een moetje is. En formeel is dat ook zo. Maar hoe je als initiatiefnemer dan het organiseert, dát maakt het verschil.”

Op 11 oktober geven Mark en Nanneke de Masterclass Slagvaardige Participatie bij ruimtelijke initiatieven. Een masterclass gericht op bouwers, projectleiders, ontwikkelaars, aannemers, architecten, stedenbouwkundigen. Je leert onder meer hoe je de Omgevingsdialoog vormgeeft. “ Wij denken met je mee de voorbereiding, de kennisgeving, de uitvoering én terugkoppeling van de dialoog. Zo gaat het betrekken van bewoners bij jouw ruimtelijk project eigenlijk als vanzelf.”

Kijk voor meer informatie en aanmelden op www.beterinburgerparticipatie.nl 
 

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Verstedelijking vermijden bij waterberging en bodemdaling

2 okt om 07:30 uur

Bij de ontwikkeling van nieuwe verstedelijkingslocaties moeten gebieden worden vermeden die belangrijk zijn…

Lees verder
descriptionArtikel

De rol van groen en blauw in de omgevingsvisie

24 jun om 16:33 uur

Het heeft even geduurd maar dit jaar is dan eindelijk de Omgevingswet ingevoerd. Voor het realiseren van groen-…

Lees verder
flash_onNieuws

SCP-directeur: Overheid moet burgers gelijkwaardige rol geven in beleidsvorming

21 mrt om 09:47 uur

Uit recent onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) blijkt dat veel Nederlanders zich vervreemd…

Lees verder
person_outlineBlog

Tegenstrijdige belangen in je ruimtelijke project? Zo los je het op.

30 okt 2023

Van tegenstrijdige belangen naar een breed gedragen en vrolijk participatietraject. Anne-Mette Andersen…

Lees verder
person_outlineBlog

‘Gaat je niks aan!’ zei de boer. 5 maanden later leende ik zijn biljartzaal

11 sep 2023

Expert Anne-Mette Andersen schrijft over hoe tot dialoog kunt komen en wat dat vervolgens kan opleveren. Een…

Lees verder
descriptionArtikel

Regie houden op het participatieproces

2 jun 2023

Een participatieproces is een reis, met vele afslagen en ontmoetingen. Hoe zorg je dat je bij je eindbestemming…

Lees verder
descriptionArtikel

Boosheid of betrokkenheid?

30 mei 2023

Ruimtelijke ontwikkeling stuit vaak op veel weerstand van omwonenden. Hoe ga je om met boze bewoners? Het is de…

Lees verder
descriptionArtikel

Omgevingswet: ambtenaar moet uit ander vaatje tappen

19 apr 2023 timer4 min
Een van de grootste decentralisaties in de Nederlandse geschiedenis zal op 1 januari 2024 plaatsvinden. De…
Lees verder