‘Denk en handel natuurinclusief, anders delven we het onderspit’

Wat is op dit moment het grootste struikelblok voor natuurinclusief bouwen?

“Er wordt vaak over duurzaamheid gesproken, maar dat is meestal 1-dimensionaal. Het gaat dan om termen als NOM en klimaatadaptief – en dat is al heel wat – maar dat hoeft niet te betekenen dat het in alle facetten klopt. Een hele wijk met NOM-woningen voegt bijvoorbeeld niet automatisch iets toe aan biodiversiteit, maar een investeerder ziet het toch als een duurzame wijk. Dan is groen toch weer decoratie.”

“Een ander probleem is dat ecologie en duurzaamheid bestuurlijk heel complex zijn. Door alle segmentatie die we in Nederland binnen de overheid hebben, is er een enorm hokjesdenken. Het domein natuur hoort niet zodanig bij één partij; er is niemand hoofdverantwoordelijk. Dan krijg je een overheid die delegeert en provincies en gemeenten die heel erg zoekend zijn. Het is een flinke uitdaging om groen en duurzaamheid als zodanig te borgen in de planvorming. Nu is het vaak nog een apart onderdeel op de agenda terwijl het juist het DNA van gebiedsontwikkeling hoort te zijn. 

Hoe krijgen we de neuzen dezelfde kant op?

“De Omgevingswet en de NOVI krijgen steeds meer gestalte, maar dat betekent niet dat het onderwerp integraal landt in een gebiedsgerichte aanpak. Dáár moet het gebeuren! Daar kun je laten zien hoe je dat op een praktische manier aanpakt, hoe je ambities inzichtelijk maakt en vooral ook borgt; van visie en realisatie tot beheer.”

Wat is jouw advies aan (bouwende) partijen om natuurinclusief bouwen te stimuleren?

“We moeten vooral niet met z’n allen opnieuw het wiel uitvinden. Kijk rond naar wat er is en combineer dat op een goede manier. We kunnen met het NL Gebiedslabel namelijk al tot een aantoonbaar (bio)diverse en gezonde gebiedsontwikkeling komen, gevalideerd door een wetenschappelijke raad.”

"Maar er zijn nog veel meer tools die je kunt inzetten. Denk maar eens aan het puntensysteem voor Natuurinclusief Bouwen dat ze in Den Haag gebruiken of de Meetlat Biodiversiteit van IPC Groene Ruimte. Al deze tools kun je in jouw ‘gereedschapskist’ doen en inzetten om ambities op dit vlak te verwezenlijken. Ook onze partners staan te popelen om hun kennis en kunde in te brengen. Maak er gebruik van! Voorbeeldprojecten zijn ook heel goed, dat spreekt ontwikkelaars aan en geeft ze handvatten hoe met dit thema om te gaan. 

Wat is volgens jou de eerste vervolgstap in deze sector?

“Ik denk dat we nu moeten sturen op waarde in de brede zin, niet op de euro. Het gaat vaak om de euro’s. Ook groen wordt als kostenpost gezien. Als je alles plat gaat slaan in geld, kan dat aan de voorkant wel helpen, maar je gaat ook de natuur afprijzen. Dat kán wel, maar alleen als je het koppelt aan ecosysteemdiensten. Dan stem je de kosten op de waarde af.”

“Hier gaat het ook om waarde toevoegen voor land, mens en natuur, dan krijg je een kwalitatief hoogwaardige leefomgeving. In co-creatie met elkaar gaan nadenken over kwaliteit vanuit het Rijnlandse model waarbij gelijkwaardigheid tussen alle partijen centraal staat. Als je nu niet natuurinclusief gaat denken en handelen, dan delven we straks het onderspit. Dat tekent zich nu al af. Denk maar eens aan klimaatverandering, het verdwijnen van de insecten en bijvoorbeeld de stikstof discussie.”

“We hebben het over onze eigen habitat, dat zijn we allemaal een beetje vergeten.”

Dit artikel is geschreven als onderdeel van het actieprogramma 'Klimaatadaptief bouwen met de natuur'. Lees meer over dit programma in de nieuwste editie van Biind Magazine, thema Natuurinclusief.