Na ruim 4 jaar onderzoek naar gezondheidsverschillen en aanpakken in wijken en regio's, zijn er resultaten behaald voor gemeenten en regio’s. De kennisbundel 'Gezond leven in gemeente en regio' biedt praktische instrumenten, lessen uit de praktijk, stappenplannen en voorbeelden die u inzicht bieden in wat effectief is. Ontdek wat werkt en maak een impact in uw gemeente of regio!
Stappenplan naar gezonde gemeenten: praktische instrumenten en lessen uit onderzoek

Foto: Shutterstock
Inspiratie voor gemeenten en GGD’en
Op zoek naar inzichten op een GALA-thema (Gezond en Actief Leven Akkoord) of op zoek naar inspiratie? De praktische instrumenten en lessen in de kennisbundel 'Gezond leven in gemeente en regio' zijn interessant voor gemeenteambtenaren, GGD’ers, onderzoekers, en iedereen die zich bezighoudt met preventie en het bevorderen van de gezondheid in een gemeente of regio. Deze kennisbundel biedt hulpmiddelen om samen met partners en bewoners aan de slag te gaan met de gezonde wijk of een (al dan niet) gebiedsgerichte aanpak voor gezondheid. Daarnaast ondersteunt deze kennisbundel bij het behouden van een brede, integrale blik op publieke gezondheid en gezonde wijkaanpak, het integreren van onderzoekskennis in SPUK/GALA plannen én het implementeren van GALA thema’s en ketenaanpakken.
Aanpakken van gezondheidsthema’s
De fysieke en sociale leefomgeving, evenals de sociaaleconomische status, hebben aanzienlijke impact op de gezondheid van bewoners in een wijk of buurt. Dit biedt mogelijkheden voor interventie. In het blok 'Aanpak van gezondheidsthema’s' van de kennisbundel vindt u uitgebreide informatie over verschillende aanpakken die kunnen worden toegepast om gezondheidsverschillen te verminderen (zowel op mentaal als fysiek vlak) om vitaliteit bij ouderen te bevorderen en om een gezonde leefomgeving te creëren.
Ontdek de diverse aanpakken met betrekking tot gezondheidsverschillen, mentale en fysieke gezondheid, ouder worden en een gezonde leefomgeving in de kennisbundel.
Samen aan de slag
Het realiseren van gezonde wijken of dorpen vereist samenwerking met partners op verschillende niveaus, waaronder landelijk, regionaal, en met bewoners en initiatieven in de betreffende wijk of buurt. In het blok ‘Samen aan de slag’ van de kennisbundel staan strategieën om effectief samen te werken met bewoners en binnen specifieke gebieden.
Verken effectieve samenwerkingsmethoden en het maken van impact in de kennisbundel.
Plannen, leren en evalueren
Een systematische aanpak met een doeltreffende monitoring- en evaluatiecyclus is cruciaal voor een effectieve gebieds- of wijkaanpak, evenals voor het behalen van doelstellingen binnen GALA en gerelateerde SPUK-initiatieven. Dit draagt bij aan het overstijgen van domeinen en integraal samenwerken aan gezonde wijken. In het blok ‘Plannen, leren en evalueren’ van de kennisbundel staan verschillende modellen, werkmethoden en hulpmiddelen voor gezamenlijk leren.
Ontdek deze modellen, werkmethoden en de voordelen van 'samen leren' in de kennisbundel.
Toepasbare kennis vanuit het Preventieprogramma
De kennis in de bundel is vergaard door gemeenten, GGD’en, burgers en kennisinstellingen, die gezamenlijk brede en bruikbare kennis hebben ontwikkeld. Deze samenwerking vond plaats binnen projecten gefinancierd door het (doorlopende) Preventieprogramma, waaronder de rondes Maak ruimte voor gezondheid, Aan de slag met preventie in uw gemeente, Sociaaleconomische gezondheidsverschillen, Wonen en leven in een gezonde wijk en gemeente. Preventie omvat een breed scala aan aspecten. Het doel met onderzoek op dit gebied is om ervoor te zorgen dat iedereen zo gezond mogelijk kan leven binnen een gezonde leefomgeving. Belangrijke aandachtspunten hierbij zijn een gezonde leefstijl, een gezonde leefomgeving en het aanpakken van sociaaleconomische gezondheidsverschillen.
Er wordt geïdentificeerd welke nieuwe kennis gemeenten nodig hebben, de ontwikkeling van kennis wordt gestimuleerd en de implementatie ervan wordt gefaciliteerd. Zo wil men bijdragen aan het verschaffen van de juiste tools aan gemeenten en GGD'en, zodat zij effectief aan de slag kunnen met het bevorderen van gezondheid in hun wijken of regio's. Samenwerking en kennisuitwisseling vormen hierbij cruciale elementen.
Prioriteit voor een gezonde leefomgeving
Een gezonde leefomgeving staat momenteel hoog op de agenda en is van groot belang, vooral voor beleidsmakers in het fysieke en sociale domein. Dit wordt onderstreept door initiatieven zoals het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en de Omgevingswet. Als financier van onderzoek verbindt men beleid, praktijk, onderzoek en onderwijs met elkaar op het gebied van gezondheid. Op de pagina over de Gezonde leefomgeving kan men lezen hoe de leefomgeving positief kan bijdragen aan het fysieke, mentale en sociale welzijn.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Blue Zone Festival: gezonde en beweegvriendelijke steden
Hoe maak je een stad gezonder en beweegvriendelijker? Hoe staat het met de gezondheid van kinderen die hoger…
Breda zet groene standaard als national park city
Breda heeft op 20 mei 2025 als eerste stad in Nederland én de Europese Unie de titel National Park City…
Sta op het podium van Congres Natuurlijk 2025
Op donderdag 27 november 2025 vindt de zevende editie van Congres Natuurlijk plaats…
Ontdek gezonde leefomgeving met nieuwe maatstaf
Donderdag vindt tijdens het tweede Blue Zone Festival de lancering plaats van de Blue Zone Festival Score.…
Verdichten en leefbaarheid in steden staat onder druk
Nieuwe organisatie Jane Jacobs Society wil beleidsmakers en onderzoekers samen brengen rond thema’s als (…
TNO over de gezonde leefomgeving en sociale cohesie
Sociale cohesie speelt een cruciale rol in de gezondheid en leefbaarheid van…
Groen in de hoofdrol: verrassend veelzijdig en verbindend
Groen doet goed – voor zowel mensen als dieren is dat allang geen vraag meer.…
Naar een sociaal-ruimtelijke agenda voor een gezonde wijkleefomgeving
Meer en meer wordt duidelijk hoe sterk de inrichting van de leefomgeving – van…