De rijksoverheid heeft de Ontwerp-Nota Ruimte gepubliceerd, de langetermijnvisie voor de inrichting van Nederland richting 2050, met een doorkijk naar 2100. Het document vervangt de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) uit 2020 en vormt de basis voor keuzes die provincies, gemeenten en waterschappen de komende jaren moeten maken.
Ontwerp Nota Ruimte: veel aandacht voor gezondheid
Foto: Shutterstock
De Nota gaat uit van vier hoofdthema’s: Water en bodem, Landbouw en natuur, Economie en energie en Wonen, werken en bereikbaarheid.
Water en bodem sturend
De Nota stelt dat water en bodem leidend moeten zijn bij ruimtelijke keuzes. Dat betekent dat de draagkracht van bodem en watersystemen de randvoorwaarden bepalen voor andere functies, zoals woningbouw of landbouw.
Concreet gaat het om:
- bescherming en herstel van drinkwatergebieden;
- maatregelen tegen bodemdaling en verdroging;
- ruimte voor rivieren en versterking van dijken;
- vasthouden en bergen van water op regionaal niveau om beter om te gaan met extreme neerslag en droogte.
Zo wil het kabinet een adaptief watersysteem opbouwen dat bestand is tegen de gevolgen van klimaatverandering.
Landbouw en natuur in balans
Ook landbouw en natuur krijgen een centrale plek. De Nota stelt dat biodiversiteit en natuurgebieden versterkt en verbonden moeten worden. Tegelijkertijd blijft landbouwgrond belangrijk, maar met de nadruk op duurzamer gebruik en combinaties met andere functies.
In gebieden waar meerdere opgaven samenkomen – zoals stikstofreductie, wateropgaven en natuurontwikkeling – vraagt het Rijk om integrale afwegingen in plaats van sectorale besluiten.
Meervoudig ruimtegebruik
Een terugkerend uitgangspunt in de Nota is het meervoudig benutten van ruimte. Dat betekent dat functies waar mogelijk worden gecombineerd. Voorbeelden zijn natuurontwikkeling die ook waterberging mogelijk maakt, of energie-infrastructuur die landschappelijk wordt ingepast.
Gezonde leefomgeving
De Nota benadrukt dat een gezonde leefomgeving een basisvoorwaarde is. Luchtkwaliteit, geluid, groen en toegankelijkheid tot voorzieningen spelen daarbij een rol. Nieuwe woon- en werklocaties moeten zo worden ontwikkeld dat ze bijdragen aan gezondheid en klimaatbestendigheid.
Regionale verschillen
Onder het motto “elke regio telt” wordt rekening gehouden met de verschillen in landschap, bodem en cultuurhistorie. Regio’s krijgen de ruimte om eigen kenmerken centraal te stellen bij de toepassing van de nationale kaders.
Inspraak en vervolg
De Ontwerp-Nota Ruimte ligt ter inzage. Overheden, organisaties en burgers kunnen in deze periode zienswijzen indienen. Na verwerking van de reacties stelt het kabinet de definitieve Nota vast, die richtinggevend zal zijn voor de ruimtelijke inrichting van Nederland in de komende decennia.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Veerkrachtige wijken voor verbonden gemeenschappen en een veranderend klimaat
De TU Delft pleit voor een herziening van hoe wijken worden ontworpen. In een tijd van toenemende…
Binnen een jaar resultaat: Gezonde Buurten werkt in Terneuzen
Wat doe je met een potje geld voor een gezondere en groenere buurt? In Lievenspolder-West in Terneuzen werd…
Jaarlijkse Michel Poulain Award is ode aan gezonde leefomgeving
Als bijzondere erkenning voor projecten die bijdragen aan een gezondere leefomgeving in Nederland wordt…
Floor Milikowski: 'Een buurt is meer dan een verzameling woningen'.
Tijdens het symposium Gezonde Buurten op 6 november in Apeldoorn is geograaf en schrijver Floor Milikowski een…
Bodemgezondheidsindex helpt Amsterdam bij gezondere gebiedsinrichting
De bodem is een cruciaal element voor het functioneren van ecosystemen. Ook in urbane gebieden in relatie tot…
PBL: urgente opgaven vragen om duidelijke politieke keuzes
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) concludeert in recente publicaties dat Nederland voor meerdere grote…
Bomen voor een leefbare omgeving
In zijn boek De stad is (g)een bos legt auteur Wim Peeters uit waarom bomen in een stad zo belangrijk zijn.
Stand van de Stedenbouw: aanzet tot debat en reflectie
Ontdek ook een uniek overzicht van de huidige praktijk van de Nederlandse ruimtelijke ordening. In het boek…