“Blue zones bestaan overal, niet alleen op de vijf bekende plekken op de wereld”, aldus professor Rudi Westendorp, hoogleraar ouderengeneeskunde. Hij heeft acht jaar in Denemarken gewoond en gewerkt en is ook daar op zoek gegaan naar blue zones. “Ik heb er twee gevonden. Eentje vlakbij Kopenhagen in een welgestelde wijk. Dat is niet onverwacht. Maar de ander lag juist afgelegen, in een economisch achtergesteld gebied. Heel opmerkelijk. Daaruit kun je concluderen dat geld wel kan helpen, maar geen noodzakelijke voorwaarde is voor het ontstaan van een blue zone.”
Geld geen voorwaarde voor ontstaan Blue Zone

Rudi Westendorp
Blue zone als sociaal construct
Blue zones zijn volgens Rudi niet voor de eeuwigheid. Ze komen en gaan. Blue zones zijn ook overal anders. Hij ziet een blue zone vooral als een sociaal construct dat mensen met elkaar teweegbrengen. “Ze zijn niet bewust ontworpen om er heel oud te worden maar toevalligerwijze ontstaan. Ze worden door anderen herkend omdat mensen er gemiddeld langer gezond blijven en heel oud kunnen worden.”
Hij begrijpt dat blue zones een wenkend perspectief bieden. “Het is natuurlijk een aanstekelijk idee dat er plaatsen zijn waar de kans op een gezond lang leven groter is. Maar er bestaat geen standaard recept voor en je kunt het dan ook niet afdwingen.” Hij ziet weinig overeenkomsten tussen de vijf plekken waar mensen bovengemiddeld oud worden. “In Sardinië vloeit de wijn rijkelijk tijdens copieuze maaltijden. In Okinawa eten de mensen zeewier en houden er een ascetische leefstijl op na. Toch worden mensen op beide plekken bovengemiddeld oud.”
Redeneren vanuit individu
Voor het ontstaan van een blue zone moeten we volgens hem meer vanuit het individu redeneren. Wat kun je zelf doen om er het beste van te maken? Eigenlijk eenvoudig: “Neem de bekende leefregels in acht: eet kleurrijk en niet te veel, blijf bewegen en houd er een sociaal leven op na zonder te roken of overmatig te drinken. Dat scheelt 10 jaar levensverwachting met als bonus 20 jaar gezondheid extra. Daarmee is van bovenaf ieder land blauw gespikkeld. Dat sociaal rijke leven wordt wel in alle blue zones herkend. Heb oog voor je medemens en kom in actie als het nodig is. Anders gezegd, wees een sociaaldemocraat. Dat moet op gouvernementeel niveau, lokaal én individueel niveau. Wanneer die drie niveaus met elkaar synchroniseren dan is de kans het grootst dat er een blue zone ontstaat.”
Black hole
Rudi verwijst naar de filosoof Emmanuel Levinas. Die schreef lange tijd geleden dat de mens alleen tot zijn recht komt in de ogen van de ander. In navolging predikt psychiater Dirk de Wachter dat de mens zingeving ervaart wanneer hij deel uitmaakt van een groep. “Op enkele heremieten na”, voegt Rudi toe. Wanneer je je buiten de groep plaatst, graaf je voor jezelf een ‘black hole’. Het is daar eenzaam en ongezond. Samen moeten we ervoor zorgen dat zoveel mogelijk mensen zo lang mogelijk hun talenten ontwikkelen om te voorkomen dat ze in zo’n gat vallen. “Kruip dus uit je eigen black hole en maak samen een blue zone!”
Blue Zone Festival
Op donderdag 20 juni vindt het eerste Blue Zone Festival in Nederland plaats. Tijdens het Blue Zone Festival word je geïnformeerd en geïnspireerd over alles rondom de bekende blue zones: van inspiratiesessies tot workshops en van beleving tot betekenisgeving. Wil jij graag op de hoogte gehouden worden over het Blue Zone Festival? Volg het festival op LinkedIn.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Leeuwarden maakt via beleidskader werk van biodiversiteit en vergroening
Vorige week heeft gemeente Leeuwarden haar Uitvoeringsprogramma’s Biodiversiteit en Vergroening vastgesteld.…
Integrale aanpak met de SchoolpleinenCheck
Groene, speelse schoolpleinen die bijdragen aan klimaatadaptatie, gezondheid en sociale verbinding: met de…
Blue Zone Festival: Hét festival voor de gezonde leefomgeving
Gezonde leefomgevingen maken we samen. Het Blue Zone Festival, hét festival voor de…
Nedersaksenlijn: Meer dan een spoorlijn
De spoorkaart van Nederland laat zien dat we over een vrij goede dekking beschikken. Bijna overal in het land…
Handreiking Groen bij uitbreidingslocaties
Provincie Utrecht heeft als ambitie dat groen evenwichtig moet meegroeien met de woningbouw bij…
Nauwere samenwerking tussen Nationale Parken en gezondheidssector
Collectief Natuurinclusief en het Nationale Parken Bureau hebben samen de Handreiking Nationale Parken als…
Lucht wordt schoner, maar nog niet schoon genoeg
Uit de Monitoringsrapportage Luchtkwaliteit blijkt dat de luchtkwaliteit langs wegen in Nederland in 2023…
Groen, verduurzaming en klimaatadaptatie dé thema's van 2024
Het is de tijd van lijstjes. En dan kan Biind niet achterblijven. Het jaar 2024 zat vol inspirerende…