“Blue zones bestaan overal, niet alleen op de vijf bekende plekken op de wereld”, aldus professor Rudi Westendorp, hoogleraar ouderengeneeskunde. Hij heeft acht jaar in Denemarken gewoond en gewerkt en is ook daar op zoek gegaan naar blue zones. “Ik heb er twee gevonden. Eentje vlakbij Kopenhagen in een welgestelde wijk. Dat is niet onverwacht. Maar de ander lag juist afgelegen, in een economisch achtergesteld gebied. Heel opmerkelijk. Daaruit kun je concluderen dat geld wel kan helpen, maar geen noodzakelijke voorwaarde is voor het ontstaan van een blue zone.”
Geld geen voorwaarde voor ontstaan Blue Zone
Rudi Westendorp
Blue zone als sociaal construct
Blue zones zijn volgens Rudi niet voor de eeuwigheid. Ze komen en gaan. Blue zones zijn ook overal anders. Hij ziet een blue zone vooral als een sociaal construct dat mensen met elkaar teweegbrengen. “Ze zijn niet bewust ontworpen om er heel oud te worden maar toevalligerwijze ontstaan. Ze worden door anderen herkend omdat mensen er gemiddeld langer gezond blijven en heel oud kunnen worden.”
Hij begrijpt dat blue zones een wenkend perspectief bieden. “Het is natuurlijk een aanstekelijk idee dat er plaatsen zijn waar de kans op een gezond lang leven groter is. Maar er bestaat geen standaard recept voor en je kunt het dan ook niet afdwingen.” Hij ziet weinig overeenkomsten tussen de vijf plekken waar mensen bovengemiddeld oud worden. “In Sardinië vloeit de wijn rijkelijk tijdens copieuze maaltijden. In Okinawa eten de mensen zeewier en houden er een ascetische leefstijl op na. Toch worden mensen op beide plekken bovengemiddeld oud.”
Redeneren vanuit individu
Voor het ontstaan van een blue zone moeten we volgens hem meer vanuit het individu redeneren. Wat kun je zelf doen om er het beste van te maken? Eigenlijk eenvoudig: “Neem de bekende leefregels in acht: eet kleurrijk en niet te veel, blijf bewegen en houd er een sociaal leven op na zonder te roken of overmatig te drinken. Dat scheelt 10 jaar levensverwachting met als bonus 20 jaar gezondheid extra. Daarmee is van bovenaf ieder land blauw gespikkeld. Dat sociaal rijke leven wordt wel in alle blue zones herkend. Heb oog voor je medemens en kom in actie als het nodig is. Anders gezegd, wees een sociaaldemocraat. Dat moet op gouvernementeel niveau, lokaal én individueel niveau. Wanneer die drie niveaus met elkaar synchroniseren dan is de kans het grootst dat er een blue zone ontstaat.”
Black hole
Rudi verwijst naar de filosoof Emmanuel Levinas. Die schreef lange tijd geleden dat de mens alleen tot zijn recht komt in de ogen van de ander. In navolging predikt psychiater Dirk de Wachter dat de mens zingeving ervaart wanneer hij deel uitmaakt van een groep. “Op enkele heremieten na”, voegt Rudi toe. Wanneer je je buiten de groep plaatst, graaf je voor jezelf een ‘black hole’. Het is daar eenzaam en ongezond. Samen moeten we ervoor zorgen dat zoveel mogelijk mensen zo lang mogelijk hun talenten ontwikkelen om te voorkomen dat ze in zo’n gat vallen. “Kruip dus uit je eigen black hole en maak samen een blue zone!”
Blue Zone Festival
Op donderdag 20 juni vindt het eerste Blue Zone Festival in Nederland plaats. Tijdens het Blue Zone Festival word je geïnformeerd en geïnspireerd over alles rondom de bekende blue zones: van inspiratiesessies tot workshops en van beleving tot betekenisgeving. Wil jij graag op de hoogte gehouden worden over het Blue Zone Festival? Volg het festival op LinkedIn.
Meest gelezen
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Floor Milikowski: 'Een buurt is meer dan een verzameling woningen'.
Tijdens het symposium Gezonde Buurten op 6 november in Apeldoorn is geograaf en schrijver Floor Milikowski een…
Bodemgezondheidsindex helpt Amsterdam bij gezondere gebiedsinrichting
De bodem is een cruciaal element voor het functioneren van ecosystemen. Ook in urbane gebieden in relatie tot…
Bomen voor een leefbare omgeving
In zijn boek De stad is (g)een bos legt auteur Wim Peeters uit waarom bomen in een stad zo belangrijk zijn.
Hoe loopt vergroening in de pas met verstedelijking?
De vergroeningsopgave realiseren in combinatie met de woningbouwopgave. Dat is de centrale boodschap van het…
Ontwerp Nota Ruimte: veel aandacht voor gezondheid
De rijksoverheid heeft de Ontwerp-Nota Ruimte gepubliceerd, de langetermijnvisie voor de inrichting van…
Samenwerking in de wijk verlaagt zorgkosten
In buurten waar verschillende partijen samenwerken om sportdeelname te stimuleren, dalen de zorgkosten…
Nieuwe tool RIVM en TNO geeft inzicht in hoe gezond leefomgeving is
Het RIVM maakte met TNO een instrument om meer inzicht te krijgen in hoe gezond de leefomgeving is. De tool is…
Wat kunnen we leren van de Friese bloeizones?
In Friesland staan gezonde leefomgevingen al enkele jaren op de agenda. Dat komt…