Geld geen voorwaarde voor ontstaan Blue Zone

Rudi Westendorp

“Blue zones bestaan overal, niet alleen op de vijf bekende plekken op de wereld”, aldus professor Rudi Westendorp, hoogleraar ouderengeneeskunde. Hij heeft acht jaar in Denemarken gewoond en gewerkt en is ook daar op zoek gegaan naar blue zones. “Ik heb er twee gevonden. Eentje vlakbij Kopenhagen in een welgestelde wijk. Dat is niet onverwacht. Maar de ander lag juist afgelegen, in een economisch achtergesteld gebied. Heel opmerkelijk. Daaruit kun je concluderen dat geld wel kan helpen, maar geen noodzakelijke voorwaarde is voor het ontstaan van een blue zone.”

Blue zone als sociaal construct

Blue zones zijn volgens Rudi niet voor de eeuwigheid. Ze komen en gaan. Blue zones zijn ook overal anders. Hij ziet een blue zone vooral als een sociaal construct dat mensen met elkaar teweegbrengen. “Ze zijn niet bewust ontworpen om er heel oud te worden maar toevalligerwijze ontstaan. Ze worden door anderen herkend omdat mensen er gemiddeld langer gezond blijven en heel oud kunnen worden.”

Hij begrijpt dat blue zones een wenkend perspectief bieden. “Het is natuurlijk een aanstekelijk idee dat er plaatsen zijn waar de kans op een gezond lang leven groter is. Maar er bestaat geen standaard recept voor en je kunt het dan ook niet afdwingen.” Hij ziet weinig overeenkomsten tussen de vijf plekken waar mensen bovengemiddeld oud worden. “In Sardinië vloeit de wijn rijkelijk tijdens copieuze maaltijden. In Okinawa eten de mensen zeewier en houden er een ascetische leefstijl op na. Toch worden mensen op beide plekken bovengemiddeld oud.”  

Redeneren vanuit individu

Voor het ontstaan van een blue zone moeten we volgens hem meer vanuit het individu redeneren. Wat kun je zelf doen om er het beste van te maken? Eigenlijk eenvoudig: “Neem de bekende leefregels in acht: eet kleurrijk en niet te veel, blijf bewegen en houd er een sociaal leven op na zonder te roken of overmatig te drinken. Dat scheelt 10 jaar levensverwachting met als bonus 20 jaar gezondheid extra. Daarmee is van bovenaf ieder land blauw gespikkeld. Dat sociaal rijke leven wordt wel in alle blue zones herkend. Heb oog voor je medemens en kom in actie als het nodig is. Anders gezegd, wees een sociaaldemocraat. Dat moet op gouvernementeel niveau, lokaal én individueel niveau. Wanneer die drie niveaus met elkaar synchroniseren dan is de kans het grootst dat er een blue zone ontstaat.”

Black hole

Rudi verwijst naar de filosoof Emmanuel Levinas. Die schreef lange tijd geleden dat de mens alleen tot zijn recht komt in de ogen van de ander. In navolging predikt psychiater Dirk de Wachter dat de mens zingeving ervaart wanneer hij deel uitmaakt van een groep. “Op enkele heremieten na”, voegt Rudi toe. Wanneer je je buiten de groep plaatst, graaf je voor jezelf een ‘black hole’. Het is daar eenzaam en ongezond. Samen moeten we ervoor zorgen dat zoveel mogelijk mensen zo lang mogelijk hun talenten ontwikkelen om te voorkomen dat ze in zo’n gat vallen. “Kruip dus uit je eigen black hole en maak samen een blue zone!”

Blue Zone Festival

Op donderdag 20 juni vindt het eerste Blue Zone Festival in Nederland plaats. Tijdens het Blue Zone Festival word je geïnformeerd en geïnspireerd over alles rondom de bekende blue zones: van inspiratiesessies tot workshops en van beleving tot betekenisgeving. Wil jij graag op de hoogte gehouden worden over het Blue Zone Festival? Volg het festival op LinkedIn

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Onderzoek naar gezonde leefomgeving in Cartesius Utrecht

In de wijk Cartesius, die is ontwikkeld op basis van de blue zone-principes, start binnenkort een 4-jarig…

Lees verder
descriptionArtikel

Veerkrachtige wijken voor verbonden gemeenschappen en een veranderend klimaat

De TU Delft pleit voor een herziening van hoe wijken worden ontworpen. In een tijd van toenemende…

Lees verder
descriptionArtikel

Binnen een jaar resultaat: Gezonde Buurten werkt in Terneuzen

Wat doe je met een potje geld voor een gezondere en groenere buurt? In Lievenspolder-West in Terneuzen werd…

Lees verder
descriptionArtikel

Jaarlijkse Michel Poulain Award is ode aan gezonde leefomgeving

Als bijzondere erkenning voor projecten die bijdragen aan een gezondere leefomgeving in Nederland wordt…

Lees verder
descriptionArtikel

Floor Milikowski: 'Een buurt is meer dan een verzameling woningen'.

Tijdens het symposium Gezonde Buurten op 6 november in Apeldoorn is geograaf en schrijver Floor Milikowski een…

Lees verder
descriptionArtikel

Bodemgezondheidsindex helpt Amsterdam bij gezondere gebiedsinrichting

De bodem is een cruciaal element voor het functioneren van ecosystemen. Ook in urbane gebieden in relatie tot…

Lees verder
descriptionArtikel

Bomen voor een leefbare omgeving

In zijn boek De stad is (g)een bos legt auteur Wim Peeters uit waarom bomen in een stad zo belangrijk zijn.

Lees verder
descriptionArtikel

Hoe loopt vergroening in de pas met verstedelijking?

De vergroeningsopgave realiseren in combinatie met de woningbouwopgave. Dat is de centrale boodschap van het…

Lees verder