Geld geen voorwaarde voor ontstaan Blue Zone

donderdag 4 april 2024

Rudi Westendorp

“Blue zones bestaan overal, niet alleen op de vijf bekende plekken op de wereld”, aldus professor Rudi Westendorp, hoogleraar ouderengeneeskunde. Hij heeft acht jaar in Denemarken gewoond en gewerkt en is ook daar op zoek gegaan naar blue zones. “Ik heb er twee gevonden. Eentje vlakbij Kopenhagen in een welgestelde wijk. Dat is niet onverwacht. Maar de ander lag juist afgelegen, in een economisch achtergesteld gebied. Heel opmerkelijk. Daaruit kun je concluderen dat geld wel kan helpen, maar geen noodzakelijke voorwaarde is voor het ontstaan van een blue zone.”

Blue zone als sociaal construct

Blue zones zijn volgens Rudi niet voor de eeuwigheid. Ze komen en gaan. Blue zones zijn ook overal anders. Hij ziet een blue zone vooral als een sociaal construct dat mensen met elkaar teweegbrengen. “Ze zijn niet bewust ontworpen om er heel oud te worden maar toevalligerwijze ontstaan. Ze worden door anderen herkend omdat mensen er gemiddeld langer gezond blijven en heel oud kunnen worden.”

Hij begrijpt dat blue zones een wenkend perspectief bieden. “Het is natuurlijk een aanstekelijk idee dat er plaatsen zijn waar de kans op een gezond lang leven groter is. Maar er bestaat geen standaard recept voor en je kunt het dan ook niet afdwingen.” Hij ziet weinig overeenkomsten tussen de vijf plekken waar mensen bovengemiddeld oud worden. “In Sardinië vloeit de wijn rijkelijk tijdens copieuze maaltijden. In Okinawa eten de mensen zeewier en houden er een ascetische leefstijl op na. Toch worden mensen op beide plekken bovengemiddeld oud.”  

Redeneren vanuit individu

Voor het ontstaan van een blue zone moeten we volgens hem meer vanuit het individu redeneren. Wat kun je zelf doen om er het beste van te maken? Eigenlijk eenvoudig: “Neem de bekende leefregels in acht: eet kleurrijk en niet te veel, blijf bewegen en houd er een sociaal leven op na zonder te roken of overmatig te drinken. Dat scheelt 10 jaar levensverwachting met als bonus 20 jaar gezondheid extra. Daarmee is van bovenaf ieder land blauw gespikkeld. Dat sociaal rijke leven wordt wel in alle blue zones herkend. Heb oog voor je medemens en kom in actie als het nodig is. Anders gezegd, wees een sociaaldemocraat. Dat moet op gouvernementeel niveau, lokaal én individueel niveau. Wanneer die drie niveaus met elkaar synchroniseren dan is de kans het grootst dat er een blue zone ontstaat.”

Black hole

Rudi verwijst naar de filosoof Emmanuel Levinas. Die schreef lange tijd geleden dat de mens alleen tot zijn recht komt in de ogen van de ander. In navolging predikt psychiater Dirk de Wachter dat de mens zingeving ervaart wanneer hij deel uitmaakt van een groep. “Op enkele heremieten na”, voegt Rudi toe. Wanneer je je buiten de groep plaatst, graaf je voor jezelf een ‘black hole’. Het is daar eenzaam en ongezond. Samen moeten we ervoor zorgen dat zoveel mogelijk mensen zo lang mogelijk hun talenten ontwikkelen om te voorkomen dat ze in zo’n gat vallen. “Kruip dus uit je eigen black hole en maak samen een blue zone!”

Blue Zone Festival

Op donderdag 20 juni vindt het eerste Blue Zone Festival in Nederland plaats. Tijdens het Blue Zone Festival word je geïnformeerd en geïnspireerd over alles rondom de bekende blue zones: van inspiratiesessies tot workshops en van beleving tot betekenisgeving. Wil jij graag op de hoogte gehouden worden over het Blue Zone Festival? Volg het festival op LinkedIn

Meer artikelen met dit thema

flash_onNieuws

Uiteenlopende gemeentelijke plannen voor gezondheid via sport en bewegen

10 jul om 12:20 uur

De rol van sport en bewegen in de plannen van gemeenten voor het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA)…

Lees verder
descriptionArtikel

BioClock Consortium onderzoekt invloed van kunstlicht op biologische klok

3 jul om 16:16 uur

De gehele levende natuur bezit een biologische klok. Deze wordt ‘gelijk gezet’ door licht, van nature de…

Lees verder
flash_onNieuws

Schone Lucht Akkoord op koers voor gezondheidswinst

2 jul om 11:52 uur

Als alle plannen voor schonere lucht worden uitgevoerd, zullen Nederlanders in 2030 gemiddeld 2,5 tot 3,5…

Lees verder
flash_onNieuws

Amsterdammers met laag inkomen kwetsbaarder voor hittestress

19 jun om 12:27 uur

Amsterdammers met een laag inkomen hebben minder toegang tot verkoeling in de stad. Ze zijn hierdoor…

Lees verder
flash_onNieuws

Nederlandse welvaart in gevaar door gezondheidscrisis

19 jun om 11:54 uur

Er ontwikkelt zich een gezondheidsramp in Nederland, waarbij de welvaart in gevaar komt als er niet snel wordt…

Lees verder
flash_onNieuws

Nationaal Dashboard Biodiversiteit biedt blik op de staat Nederlandse natuur

30 mei om 19:16 uur

Een consortium van natuurorganisaties heeft vorige week op de Internationale Dag van de Biodiversiteit het…

Lees verder
descriptionArtikel

Buurtdashboard opgaven klimaatadaptatie gelanceerd

27 mei om 11:35 uur

Samen met de Hogeschool van Amsterdam en Climate Adaptation Services (CAS) ontwikkelde Deltares het…

Lees verder
flash_onNieuws

Update over gezondheidsrisico's door klimaatverandering

22 mei om 09:36 uur

De wereldwijde klimaatverandering heet ook in Nederland grote invloed. De gemiddelde temperatuur is de…

Lees verder