Geld geen voorwaarde voor ontstaan Blue Zone

donderdag 4 april 2024

Rudi Westendorp

“Blue zones bestaan overal, niet alleen op de vijf bekende plekken op de wereld”, aldus professor Rudi Westendorp, hoogleraar ouderengeneeskunde. Hij heeft acht jaar in Denemarken gewoond en gewerkt en is ook daar op zoek gegaan naar blue zones. “Ik heb er twee gevonden. Eentje vlakbij Kopenhagen in een welgestelde wijk. Dat is niet onverwacht. Maar de ander lag juist afgelegen, in een economisch achtergesteld gebied. Heel opmerkelijk. Daaruit kun je concluderen dat geld wel kan helpen, maar geen noodzakelijke voorwaarde is voor het ontstaan van een blue zone.”

Blue zone als sociaal construct

Blue zones zijn volgens Rudi niet voor de eeuwigheid. Ze komen en gaan. Blue zones zijn ook overal anders. Hij ziet een blue zone vooral als een sociaal construct dat mensen met elkaar teweegbrengen. “Ze zijn niet bewust ontworpen om er heel oud te worden maar toevalligerwijze ontstaan. Ze worden door anderen herkend omdat mensen er gemiddeld langer gezond blijven en heel oud kunnen worden.”

Hij begrijpt dat blue zones een wenkend perspectief bieden. “Het is natuurlijk een aanstekelijk idee dat er plaatsen zijn waar de kans op een gezond lang leven groter is. Maar er bestaat geen standaard recept voor en je kunt het dan ook niet afdwingen.” Hij ziet weinig overeenkomsten tussen de vijf plekken waar mensen bovengemiddeld oud worden. “In Sardinië vloeit de wijn rijkelijk tijdens copieuze maaltijden. In Okinawa eten de mensen zeewier en houden er een ascetische leefstijl op na. Toch worden mensen op beide plekken bovengemiddeld oud.”  

Redeneren vanuit individu

Voor het ontstaan van een blue zone moeten we volgens hem meer vanuit het individu redeneren. Wat kun je zelf doen om er het beste van te maken? Eigenlijk eenvoudig: “Neem de bekende leefregels in acht: eet kleurrijk en niet te veel, blijf bewegen en houd er een sociaal leven op na zonder te roken of overmatig te drinken. Dat scheelt 10 jaar levensverwachting met als bonus 20 jaar gezondheid extra. Daarmee is van bovenaf ieder land blauw gespikkeld. Dat sociaal rijke leven wordt wel in alle blue zones herkend. Heb oog voor je medemens en kom in actie als het nodig is. Anders gezegd, wees een sociaaldemocraat. Dat moet op gouvernementeel niveau, lokaal én individueel niveau. Wanneer die drie niveaus met elkaar synchroniseren dan is de kans het grootst dat er een blue zone ontstaat.”

Black hole

Rudi verwijst naar de filosoof Emmanuel Levinas. Die schreef lange tijd geleden dat de mens alleen tot zijn recht komt in de ogen van de ander. In navolging predikt psychiater Dirk de Wachter dat de mens zingeving ervaart wanneer hij deel uitmaakt van een groep. “Op enkele heremieten na”, voegt Rudi toe. Wanneer je je buiten de groep plaatst, graaf je voor jezelf een ‘black hole’. Het is daar eenzaam en ongezond. Samen moeten we ervoor zorgen dat zoveel mogelijk mensen zo lang mogelijk hun talenten ontwikkelen om te voorkomen dat ze in zo’n gat vallen. “Kruip dus uit je eigen black hole en maak samen een blue zone!”

Blue Zone Festival

Op donderdag 20 juni vindt het eerste Blue Zone Festival in Nederland plaats. Tijdens het Blue Zone Festival word je geïnformeerd en geïnspireerd over alles rondom de bekende blue zones: van inspiratiesessies tot workshops en van beleving tot betekenisgeving. Wil jij graag op de hoogte gehouden worden over het Blue Zone Festival? Volg het festival op LinkedIn

Meer artikelen met dit thema

flash_onNieuws

Meer aandacht voor sport en preventie in lokale sportakkoorden

7 feb om 14:15 uur

Bij de herijking van de lokale sportakkoorden is meer aandacht voor sport en preventie aangebracht. Ook de…

Lees verder
flash_onNieuws

Project Klimaatadaptatie en Gezondheid toont eerste resultaten

6 feb om 08:48 uur

Het project Klimaatadaptatie en Gezondheid brengt de gezondheidseffecten van klimaatverandering onder de…

Lees verder
flash_onNieuws

Ruimtelijke spreiding van groot belang voor gezondheid

10 jan om 10:31 uur

Gezondheidsverschillen in Nederland worden niet alleen beïnvloed door gedrag en de inrichting van de…

Lees verder
person_outlineBlog

We hebben een minister voor Beleving nodig!

13 dec 2023

We mogen het belang van de mens en zijn emoties en ervaringen niet vergeten bij het…

Lees verder
flash_onNieuws

Flinke boom in de buurt: hogere waarde woning

5 dec 2023

In een nieuwe studie van het Planbureau voor de Leefomgeving wordt de waarde van groen uitgedrukt in…

Lees verder
descriptionArtikel

Natuurinclusief bouwen: ook goed voor de inwendige mens

28 nov 2023

Tot nu toe wordt natuurinclusief bouwen vooral gezien als manier om de biodiversiteit in de gebouwde omgeving…

Lees verder
flash_onNieuws

Brede kijk op gezonde leefomgeving in nieuw programma

19 okt 2023

Het RIVM en ZonMw werken samen in het nieuwe Programma Gezonde Leefomgeving, in opdracht van VWS. Het doel: een…

Lees verder
descriptionArtikel

De voetganger: een zaak van mobiliteit en ruimte

22 sep 2023

Lopen, wandelen, de voetganger. Er is veel om te doen de laatste jaren. Maar terwijl het beleid voor dit…

Lees verder