Dat de wereld in brand staat hoef je niemand meer uit te leggen. Klimaat en het verlies aan biodiversiteit zijn de grootste opgaven van de 21ste eeuw. Ondanks al het alarmerende nieuws is er ook reden voor hoop. Tim van Hattum schrijft in zijn boek, de Only Planet klimaatgids voor de 21ste Eeuw, dat het nog niet te laat is om in actie te komen. Sterker nog, de meeste klimaatoplossingen zijn al beschikbaar.
Nederland als koploper Groene Klimaatoplossingen

Tim van Hattum
De natuur, zo stelt Tim van Hattum, is een van onze belangrijkste klimaatoplossingen. De grootste innovatie voor de 21ste eeuw is om onze samenleving meer in balans te brengen met de natuur. Zijn missie is om Nederland koploper te maken in groene klimaatoplossingen. Tim ontwikkelde samen met collega’s een visie voor Nederland in 2120. Hij liet zien hoe ons land eruit ziet als we gaan samenwerken met de natuur. Die veelbesproken visie heeft velen geïnspireerd en laat zien waarom en hoe Nederland koplopers Klimaatoplossingen kan worden.
Steden als onderdeel van de oplossing
In zijn boek beschrijft hij zeven routes naar een hoopvolle toekomst. Eén van die routes gaat over de stad, omdat de stad een essentieel onderdeel is van de oplossing. Meer dan de helft van de wereldbevolking woont in de stad en de groei van onze steden gaat onverminderd door. De woningen voor 3 miljard stedelingen moet tot 2050 nog worden gebouwd. En hoewel steden maar 3 procent van het landoppervlak bestrijken, zijn ze verantwoordelijk voor 80 procent van de CO²-emissies. Steden zijn daarbij niet ontworpen voor het nieuwe klimaat en kwetsbaar voor extreem weer zoals extreme neerslag, langdurige periode van droogte en extreme hitte. Uitdagingen genoeg dus. Maar steden kunnen een belangrijk onderdeel zijn van de oplossing. Er is groeiende aandacht om steden op grote schaal te vergroenen om ze klimaatbestendig te maken maar vooral om de leefbaarheid van de stad te vergroten voor die miljarden mensen die er wonen.
Natuurinclusief en biobased
Daarbij speelt natuurinclusief bouwen een onmisbare rol. Steden van de toekomst zijn niet alleen groen, leefbaar en autoluw, maar ook de gebouwen zijn groen. Gebouwen zijn natuurinclusief, gemaakt van biobased materialen, klimaatpositief en voorzieningen voor flora en fauna op en aan het gebouw. Natuurinclusief bouwen vormt een belangrijk onderdeel van de visie naar Nederland in 2120. Investeren in kennis en innovatie op dit terrein is wereldwijd hard nodig. Ook op dat terrein kan Nederland koploper worden.
Over Tim van Hattum
Tim van Hattum is klimaatexpert en schrijver. Hij werkt als Hoofd van het Klimaatprogramma bij Wageningen University & Research. Tim heeft ruim 25 jaar ervaring als consultant, beleidsadviseur en onderzoeker en werkt aan klimaat en water vraagstukken in Nederland en internationaal. De afgelopen jaren was hij regelmatig in de media om te spreken over klimaatoplossingen en de complexe uitdagingen voor Nederland.
In 2022 verscheen zijn boek de Only Planet Klimaatgids voor de 21ste Eeuw. Daarin beschrijft hij 7 routes naar een hoopvolle toekomst. Tims kernboodschap is dat klimaatverandering en het verlies aan biodiversiteit de grootste uitdagingen van de 21ste eeuw zijn, maar dat het nog niet te laat is om in actie te komen. De meeste oplossingen zijn al beschikbaar en juist de natuur is onze belangrijkste klimaatoplossing. Er is geen tijd om te wanhopen, het is de hoogste tijd voor actie.
In september van dit jaar liep hij de Jungfrau marathon in Zwitserland, een van de mooiste en zwaarste marathons ter wereld, om aandacht te vragen voor de smeltende gletsjers.
Tim van Hattum op Congres Natuurlijk
Op 30 november is Tim van Hattum een van de keynote sprekers op Congres Natuurlijk. Hij vertelt meer over de zeven routes naar een hoopvolle toekomst en de rol van natuurinclusief bouwen.
Meest gelezen
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Stedelijke omgeving biedt hoop voor insecten
Wereldwijd wordt 40 procent van de insecten met uitsterven bedreigd en ook in Nederland is het slecht gesteld…
De staat van de Nederlandse Biodiversiteit
Naturalis presenteerde afgelopen week de eerste editie uit van het Statusrapport Nederlandse Biodiversiteit.…
Breda zet groene standaard als national park city
Breda heeft op 20 mei 2025 als eerste stad in Nederland én de Europese Unie de titel National Park City…
Sta op het podium van Congres Natuurlijk 2025
Op donderdag 27 november 2025 vindt de zevende editie van Congres Natuurlijk plaats…
Zorgvuldige inpassing in uniek beschermd landschap
Ga mee op excursie naar Droogmakerij de Beemster en ontdek hoe je in dit UNESCO Werelderfgoedgebied honderden…
Amsterdam zet in op biodiversiteit voor toekomstbestendige stad
Het stadsbestuur van Amsterdam heeft de ambitie om de biodiversiteit in de stad de komende jaren flink te…
‘De binnenstad verregaand vergroenen zonder water heeft geen zin’
Het is een treurig gezicht. Groen dat staat te verpieteren in de binnenstad. Daar…
Nature Based Solutions winnen terrein
Succesvolle implementatie van nature based solutions als antwoord op opgaven als klimaatadaptatie en…