Lopen, wandelen, de voetganger. Er is veel om te doen de laatste jaren. Maar terwijl het beleid voor dit onderwerp bij de afdeling mobiliteit is belegd, valt de ruimte die ervoor nodig is onder het ruimtelijke domein. Over deze clash wordt op 3 oktober uitgebreid gesproken tijdens het Nationaal Voetgangers Congres in Amsterdam.
De voetganger: een zaak van mobiliteit en ruimte

Foto: Shutterstock
De stoep is de plek voor bomen, bankjes, lichtmasten en laadpalen. Steeds meer functies krijgen hier een plek, terwijl het trottoir van oudsher restruimte is. De ruimte die overbleef nadat de rijbaan, misschien een busbaan en het fietspad waren ingetekend. Zeker in historische binnensteden zijn stoepjes vaak niet meer dan strookjes van drie tegels breed, onderbroken door lichtmasten en ander straatmeubilair.
Bedenk dan dat de voetganger in menig gemeentelijk mobiliteitsbeleid meer ruimte krijgt. Maar ruimte op straat, die is er nauwelijks. En daar wringt het. Want om mensen letterlijk in de benen te krijgen, moet het wel aantrekkelijk zijn om de auto of de fiets te laten staan.
Ruimte maken voor de voetganger
Het thema van het Nationaal Voetgangerscongres 2023, op 3 oktober in Amsterdam, is Ruimte maken voor de voetganger. Dat klinkt makkelijker dan het is. Immers, ruimte maken voor de voetganger betekent minder ruimte voor iets anders. En er moet al zo veel.
Gedurende de hele dag is er volop aandacht voor die clash. Het is dan ook dé gelegenheid om in contact te komen met ‘die ander’. Voor het leggen van nieuwe verbindingen, het maken van nieuwe plannen. Ruimte en mobiliteit komen samen.
Amsterdam als tienminutenstad
Keynote spreker Jos Gadet, zal in zijn voordracht ingaan op de ambitie van de gemeente Amsterdam om een tienminutenstad te worden. “De beloopbaarheid van voorzieningen dichtbij is dus belangrijk voor een (economisch) aantrekkelijke stad. Ik wil wegblijven van het activistische geluid om ‘de straat terug te geven aan de voetganger’, maar gebruik gewoon een analytische blik en maak daarmee beleid voor de gemeente”, vertelde Gadet eerder in dit interview.
Ook in de parallelsessies gaat het veelal over de ruimte die nodig is voor de voetganger. Zo is er bijvoorbeeld een workshop over voetgangersnormen. In rustige tot drukke gebieden, maar ook in extreem drukke voetgangersgebieden kunnen normen bijdragen aan een goed voetgangersklimaat. In rustige tot drukke straten dient de normstelling bij te dragen aan voldoende ruimte voor de voetganger; ruimte die gedeeld moet worden met andere functies op het voetpad en andere modaliteiten in de straat. In de extreem drukke gebieden gaat het bij de ontwikkeling van normen om de vraag wanneer het druk is, wie dat vindt en het motief en bijbehorende gedrag van voetgangers.
Bij de sessie over integraal loopbeleid een tweetal praktijkvoorbeelden, uit Eindhoven en uit Utrecht. Verteld wordt over hoe de samenwerking tussen domeinen ruimte creëert voor de voetganger.
Zoals het een goed Voetgangerscongres betaamt gaan de deelnemers ook op pad. Zo wordt in de walkshop Ruimte maken, ruimte laten een drukke straat getoetst op twaalf thema’s. Een brede blik op de openbare ruimte dus, die inzichtelijk maakt welke keuzes er gemaakt moeten worden.
LoopAward
Bij de plenaire afsluiting wordt bekend gemaakt wie dit jaar de winnaar wordt van de LoopAward, de prijs voor het beste loopinitiatief van Nederland. Eerdere winnaars waren De dementievriendelijke route – de Oost (2022) en Met Walking4School loopt het beter (2022), StationsOmmetjes van NS (2021) en het Rondje Stadionpark van Gemeente Rotterdam (2021), en het Leidse Singelpark, gemeente Leiden (2020).
Ook meepraten over hoe je ruimte maakt voor de voetganger? Kom dan naar het Nationaal Voetgangerscongres op 3 oktober in Amsterdam. Meer informatie over het programma en aanmelden vind je hier.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Natuurinclusief bouwen: ook goed voor de inwendige mens
28 nov om 09:38 uurTot nu toe wordt natuurinclusief bouwen vooral gezien als manier om de biodiversiteit in de gebouwde omgeving…
Brede kijk op gezonde leefomgeving in nieuw programma
19 okt om 08:04 uurHet RIVM en ZonMw werken samen in het nieuwe Programma Gezonde Leefomgeving, in opdracht van VWS. Het doel: een…
CBS: 4 op 10 volwassenen bewegen voldoende
12 sep om 17:07 uur44 procent van de Nederlandse volwassenen beweegt voldoende, gemeten naar de Beweegrichtlijnen van de…
Studie toont aan: hoe meer je loopt, hoe langer je leeft
14 aug om 14:41 uurHet risico op vroegtijdig overlijden neemt al af bij 3967 stappen per dag. Dat blijkt uit de grootste studie…
Meer ruimte voor voetganger in Amsterdam
3 jul om 08:12 uurHoewel de voetganger in Amsterdam steeds meer ruimte krijgt in het beleid, krijgt…
Voedselbeleid kan prima samengaan met gebiedsontwikkeling
16 jun om 15:04 uurWat we eten en drinken is van grote invloed op onze gezondheid. Lange tijd werd gedacht dat een gezond dieet…
LoopAward 2023
16 jun om 14:31 uurPlatform Ruimte voor Lopen reikt dit jaar weer de LoopAward uit! Net als vorig jaar worden twee initiatieven…
De beweegvriendelijke stad van de toekomst
31 mei om 15:55 uurHoe kunnen we de stad zo inrichten dat bewoners zich er prettig voelen en worden gestimuleerd in beweging te…