De beweegvriendelijke stad van de toekomst

woensdag 31 mei 2023

Foto: Shutterstock

Hoe kunnen we de stad zo inrichten dat bewoners zich er prettig voelen en worden gestimuleerd in beweging te komen?

Wonen in de stad: door de nabijheid van sociale en economische activiteiten is dat voor veel Nederlanders een aantrekkelijke gedachte. En dat blijkt uit de cijfers: maar liefst 74% van de Nederlanders woont in stedelijke regio's.Toch zijn veel mensen zich er niet van bewust dat dit leven in de stad een groot deel van onze gezondheid bepaalt. Zo kan bijvoorbeeld bewegen voor stedelingen moeilijk gemaakt worden. De adviseurs van OchtendMensen gingen daarom op onderzoek uit: Hoe kunnen we de stad zo inrichten dat bewoners zich er prettig voelen en worden gestimuleerd in beweging te komen?

Volwaardige plek voor voetgangers

Oorspronkelijk zijn veel steden ingericht op de auto. Niet alleen de fysieke infrastructuur is hierop aangepast, maar ook parkeerplekken rondom woonkernen en stadscentra hebben een grote ruimteclaim. Inmiddels zijn meerdere steden bezig met het autoluw maken van hun (binnen)stad. Minder ruimte voor auto’s geeft ruimte om straten in te richten voor fietsers en wandelaars. Dit zet bewoners aan tot meer beweging. Steden als Amersfoort, Utrecht en Zwolle zijn al druk bezig hun binnenstad autoluw te maken. Ook in steden als Alkmaar of Amsterdam is inmiddels meer dan 10% van de binnenstad ingericht op voetgangers in plaats van auto’s. De focus op voetgangers ontstaat bijvoorbeeld door de voetganger een volwaardige plek te geven in het ontwerpproces van de fysieke leefomgeving, of door lopen middels interventies te stimuleren.

Geld, ruimte en draagvlak

Inmiddels is aangetoond dat de inrichting van de openbare ruimte, waarbij rekening wordt gehouden met veiligheid, verblijf, variatie en verplaatsing, ons kan stimuleren om vaker naar buiten te gaan. Toch verloopt de realisatie hiervan niet overal even makkelijk. Om beweegvriendelijke oplossingen te realiseren zijn drie thema’s randvoorwaardelijk: geld, fysieke ruimte en draagvlak.

Geld

Veranderingen in de leefomgeving zijn duur en er zijn veel beleidsafdelingen die budget vragen voor het kunnen realiseren van deze veranderingen. De gemeente is verantwoordelijk om deze veranderingen door te voeren, maar voor investeringen moeten keuzes worden gemaakt. Een gedegen methode om continu de balans op te maken tussen verschillende activiteiten en beschikbare middelen, om de strategische doelen van een organisatie te bereiken is bijvoorbeeld portfoliomanagement (een methodiek van organisatieadviesbureau TwynstraGudde).

Fysieke ruimte

Niet alles past in de fysieke ruimte. Beleidsdoelen als nieuwe woningen, meer groen, speelruimte, fiets- en wandelpaden en wegen zullen tegen elkaar afgewogen moeten worden. Toch zijn er genoeg mogelijkheden om de leefomgeving zo in te richten dat er gesport kan worden, met nauwelijks extra beslag op de fysieke ruimte. Een senior adviseur van TwynstraGudde schreef onlangs een artikel vol ideeën hoe sport en beweging gecombineerd kan worden met gebiedsontwikkeling.

Draagvlak

Bewoners hebben verschillende wensen. Als je keuzes moet maken vanwege de druk op de fysieke ruimte, dan kun je niet iedereen tegemoetkomen. Wel wil je dat de inrichting van de buurt zoveel mogelijk aansluit op de wensen van bewoners. Zij hebben ten slotte baat bij de voorzieningen – en daarmee bij de gezondheidsbaten die de omgeving kan bieden.

Het voldoen aan deze randvoorwaarden vraagt een brede blik en een integrale aanpak waarbij verschillende stakeholders samengebracht worden. Op deze manier zetten de adviseurs van OchtendMensen zich samen met opdrachtgevers dagelijks in voor de stad van de toekomst.

 

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Gezonde leefomgeving in Leiden: ruimtelijke puzzel vergt slimme combinaties

9 okt om 07:30 uur

Leiden zet ambitieuze stappen richting een groenere toekomst. Na het succes van het Singelpark richt de stad…

Lees verder
flash_onNieuws

Dordrecht Sportgemeente van het Jaar 2024, ook prijs voor Maastricht

3 okt om 17:37 uur

Tijdens het jubileumcongres van Vereniging Sport en Gemeenten in ’s-Hertogenbosch werd Dordrecht afgelopen week…

Lees verder
descriptionArtikel

Apeldoorn: volop (buiten)kansen voor de beweegvriendelijke omgeving

2 okt om 13:27 uur

Het groene karakter van Apeldoorn zou kunnen doen vermoeden dat het met de beweegvriendelijkheid in deze…

Lees verder
descriptionArtikel

World Tour Amsterdam Conference 2024: The Social Impact of Sport

23 sep om 16:29 uur

Ja, sport is meer dan fysieke bewegen en heeft een groot potentieel om gendergelijkheid, mentale gezondheid en…

Lees verder
person_outlineBlog

Hoe gaan we naar een gezonde leefomgeving?

10 sep om 10:03 uur

Een gezonde leefomgeving is een leefomgeving die als prettig wordt ervaren, en waar de druk op de gezondheid zo…

Lees verder
descriptionArtikel

Provincie Zuid-Holland heeft nog subsidie voor sporten en bewegen in openbare ruimte

22 aug om 15:13 uur

Volgens Team Sportservice is er nog ruimte om budget aan te vragen voor de ‘Stimuleringsregeling versterking…

Lees verder
flash_onNieuws

Sportakkoord II: Samenwerking voor een sterkere sportbasis

25 jul om 10:35 uur

Het Sportakkoord II is inmiddels een jaar van start. Gedurende dit jaar is er een begin gemaakt met de…

Lees verder
flash_onNieuws

Oproep 3 adviesraden aan kabinet: 'Zorg voor gezond bewegen'.

16 jul om 12:02 uur

De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur, de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving en de…

Lees verder