Faunapassages dragen bij aan biodiversiteit, volgens onderzoek

Het onderzoek is verricht door Sweco, Rijksuniversiteit Groningen, Planbureau voor de Leefomgeving, Wageningen Environmental Research, Altenburg & Wymenga en de Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF) en is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Landscape Ecology. De studie wijst onder andere uit dat er meer leefruimte voor dieren is ontstaan door de faunapassages, wat een positief effect heeft op de biodiversiteit in Nederland. 

Duur, maar effectief

Hoewel ontsnipperende maatregelen (het verbinden van natuurgebieden) wereldwijd worden toegepast, is er nog weinig bekend over de effectiviteit ervan. De studie toont middels de door Sweco ontwikkelde natuurpuntencalculator voor het eerst aan dat ecoducten en faunapassages daadwerkelijk bijdragen aan biodiversiteit in Nederland. Maar er hangt een prijskaartje aan. De studie toont ook aan dat dergelijke ontsnipperende maatregelen niet erg kosteneffectief zijn. Van alle mogelijke maatregelen werken ecoducten het best, maar die kosten ook het meest.

Conclusies

Het onderzoek heeft de ecologische effecten op drie verschillende manieren bepaald, zowel modelmatig (PBL-WUR), met case studies (A&W) als met de Sweco natuurpuntencalculator (Sweco & NDFF). Binnen dit project kon de calculator gebruik maken van maar liefst 400.000 soortwaarnemingen. De belangrijkste conclusie uit de studie op een rij:

• Het Meerjarenprogramma Ontsnippering (MJPO) heeft het equivalent van 1734 ha kwalitatief goede natuur aan biodiversiteitswaarde opgeleverd, voor een investering van 283 miljoen euro;
• ecologische resultaten verschillen sterk per maatregel. Ecoducten (bruggen voor dieren) zijn het meest effectief, gevolgd door kunstwerken gebruikt door zowel mens als dier (‘gedeeld gebruik’) en grote faunatunnels;
• faunatunnels en viaducten met gedeeld gebruik zijn kosteneffectiever dan ecoducten; 
• de aankoop van landbouwgrond voor natuurherstel en vooral het reduceren van negatieve effecten op bestaande natuur zijn kosteneffectievere maatregelen dan het bouwen van oversteekplaatsen voor dieren.

Achtergrond Meerjarenprogramma Ontsnippering

Door de aanleg van wegen, vaarwegen en spoorwegen zijn de natuurgebieden in Nederland in de afgelopen decennia versnipperd geraakt. In het wild levende dieren zijn daardoor steeds meer vast komen te zitten in een onnatuurlijk klein leefgebied. Het Meerjarenprogramma Ontsnippering (MJPO) zorgt voor ontsnippering van de natuur door het realiseren van o.a. ecoducten, ecoduikers, faunatunnels en makkelijk uittreedbare oevers rondom bestaande rijksinfrastructuur. Zo kunnen bijvoorbeeld wilde zwijnen, otters, herten, dassen, salamanders, kikkers en vleermuizen weer veilig oversteken. Deze dieren krijgen zo meer leefruimte, toegang tot voedsel en schuilplaatsen en ze vinden makkelijker een geschikte partner. De kans op faunaslachtoffers door aanrijdingen met weg- en treinverkeer of verdrinking neemt ook af.