Hoe gaan we naar een gezonde leefomgeving?

Een gezonde leefomgeving is een leefomgeving die als prettig wordt ervaren, en waar de druk op de gezondheid zo laag mogelijk is (RIVM). Maar hoe kunnen we omgevingen zo inrichten dat ze verleiden tot gezond gedrag?

Een transformatie naar een gezonde leefomgeving

Een voorbeeld van een transformatie naar een gezonde leefomgeving heb ik van dichtbij meegemaakt bij de spoorzone in Delft, waar ik aan de Phoenixstraat woonde. Een tijdrovend en kostbaar project, maar het zorgde zeker voor verbeteringen. De rijstroken voor auto's, fietsers en openbaar vervoer werden gescheiden en er kwamen nieuwe groenstroken. De aparte fietsstrook en zitgelegenheden maakten het gebied uitnodigend, terwijl het grasveld al snel een populaire uitlaatplek voor honden werd.

De nieuwe omgeving stimuleert ook nieuw gedrag. Mensen uit de buurt gaan nu vaker te voet of met de fiets op pad voor hun dagelijkse bezigheden. Op zonnige dagen wordt er veel tijd doorgebracht op de prettig ingerichte buitenlocaties. Bovendien biedt de omgeving iedereen die er woont en werkt de gelegenheid om tijdens de lunchpauze een rondje te lopen.

Hoewel niet elke buurt op korte termijn zulke ingrijpende veranderingen kan realiseren, zijn er ook andere stappen die we kunnen nemen om onze leefomgeving gezonder te maken.

Een bijdrage vanuit de techniek

Slim verkeersmanagement kan een belangrijke bijdrage leveren aan een gezonde leefomgeving. Het omleiden van vervuilend verkeer verbetert de luchtkwaliteit en vermindert geluidsoverlast. Wandelen en fietsen worden aantrekkelijker door prettige routes te creëren en wachttijden bij verkeerslichten te minimaliseren. Maar het is ook van belang om voldoende actieve alternatieven aan te bieden aan mensen met beperkte mobiliteitsopties om hun bestemming te bereiken.

In het project DRO-DMI (Digitale Regie op de Openbare Ruimte) verkennen we verschillende aanpakken om de openbare ruimte dynamischer in te richten. Zoals een straat die overdag wordt omgevormd naar een speelplek voor kinderen, aangevuld met een ‘mobiel bos’ dat op locaties naar keuze ingezet kan worden. Zo wordt digitaal met analoog verbonden. Een ander voorbeeld is het multifunctionele gebruik van laad- en losplekken, zoals in Amsterdam, waar op sommige locaties de laad- en losplaatsen overdag gebruikt worden door de logistiek en ‘s avonds als fietsparkeerplaats dienen. Zulke creatieve oplossingen verdienen een uitbreiding met nieuwe functionaliteiten en toepassingen.

Ontmoetingsplekken dragen bij aan het creëren van een gemeenschap. Multifunctionele zones kunnen hierbij helpen door vermeerderen van sociale interactie en ook door ruimte te bieden voor fysieke activiteiten. Een aantrekkelijk verblijfsgebied draagt niet alleen bij aan de fysieke en mentale gezondheid van bewoners, maar ondersteunt ook de lokale economie. Het gebied transformeert van een place to buy naar een place to be. 

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

TNO over de gezonde leefomgeving en sociale cohesie

Sociale cohesie speelt een cruciale rol in de gezondheid en leefbaarheid van…

Lees verder
descriptionArtikel

Groen in de hoofdrol: verrassend veelzijdig en verbindend

Groen doet goed – voor zowel mensen als dieren is dat allang geen vraag meer.…

Lees verder
descriptionArtikel

Naar een sociaal-ruimtelijke agenda voor een gezonde wijkleefomgeving

Meer en meer wordt duidelijk hoe sterk de inrichting van de leefomgeving – van…

Lees verder
descriptionArtikel

‘De binnenstad verregaand vergroenen zonder water heeft geen zin’

Het is een treurig gezicht. Groen dat staat te verpieteren in de binnenstad. Daar…

Lees verder
descriptionArtikel

Van bewegen naar beleid: Mobiliteit in de gezonde leefomgeving

Mobiliteit speelt een sleutelrol in een leefbare en gezonde leefomgeving. Tijdens het Blue Zone Festival op 15…

Lees verder
descriptionArtikel

Blue Zone Festival: Hét festival voor de gezonde leefomgeving

Op donderdag 15 mei 2025 vindt de tweede editie van het Blue Zone Festival plaats in Amersfoort. Het Blue Zone…

Lees verder
descriptionArtikel

De invloed van ruimtelijk beleid op gezondheid

Ruimtelijk beleid heeft een grote impact op de leefomgeving en daarmee op de gezondheid en het welzijn van…

Lees verder
descriptionArtikel

De Rechtvaardige Straat: Hoe Zwolle de publieke ruimte herverdeelt

Van 7 tot en met 12 april vindt de Week van de Rechtvaardige Straat plaats. Dit initiatief daagt gemeenten uit…

Lees verder