Hoe gaan we naar een gezonde leefomgeving?

Een gezonde leefomgeving is een leefomgeving die als prettig wordt ervaren, en waar de druk op de gezondheid zo laag mogelijk is (RIVM). Maar hoe kunnen we omgevingen zo inrichten dat ze verleiden tot gezond gedrag?

Een transformatie naar een gezonde leefomgeving

Een voorbeeld van een transformatie naar een gezonde leefomgeving heb ik van dichtbij meegemaakt bij de spoorzone in Delft, waar ik aan de Phoenixstraat woonde. Een tijdrovend en kostbaar project, maar het zorgde zeker voor verbeteringen. De rijstroken voor auto's, fietsers en openbaar vervoer werden gescheiden en er kwamen nieuwe groenstroken. De aparte fietsstrook en zitgelegenheden maakten het gebied uitnodigend, terwijl het grasveld al snel een populaire uitlaatplek voor honden werd.

De nieuwe omgeving stimuleert ook nieuw gedrag. Mensen uit de buurt gaan nu vaker te voet of met de fiets op pad voor hun dagelijkse bezigheden. Op zonnige dagen wordt er veel tijd doorgebracht op de prettig ingerichte buitenlocaties. Bovendien biedt de omgeving iedereen die er woont en werkt de gelegenheid om tijdens de lunchpauze een rondje te lopen.

Hoewel niet elke buurt op korte termijn zulke ingrijpende veranderingen kan realiseren, zijn er ook andere stappen die we kunnen nemen om onze leefomgeving gezonder te maken.

Een bijdrage vanuit de techniek

Slim verkeersmanagement kan een belangrijke bijdrage leveren aan een gezonde leefomgeving. Het omleiden van vervuilend verkeer verbetert de luchtkwaliteit en vermindert geluidsoverlast. Wandelen en fietsen worden aantrekkelijker door prettige routes te creëren en wachttijden bij verkeerslichten te minimaliseren. Maar het is ook van belang om voldoende actieve alternatieven aan te bieden aan mensen met beperkte mobiliteitsopties om hun bestemming te bereiken.

In het project DRO-DMI (Digitale Regie op de Openbare Ruimte) verkennen we verschillende aanpakken om de openbare ruimte dynamischer in te richten. Zoals een straat die overdag wordt omgevormd naar een speelplek voor kinderen, aangevuld met een ‘mobiel bos’ dat op locaties naar keuze ingezet kan worden. Zo wordt digitaal met analoog verbonden. Een ander voorbeeld is het multifunctionele gebruik van laad- en losplekken, zoals in Amsterdam, waar op sommige locaties de laad- en losplaatsen overdag gebruikt worden door de logistiek en ‘s avonds als fietsparkeerplaats dienen. Zulke creatieve oplossingen verdienen een uitbreiding met nieuwe functionaliteiten en toepassingen.

Ontmoetingsplekken dragen bij aan het creëren van een gemeenschap. Multifunctionele zones kunnen hierbij helpen door vermeerderen van sociale interactie en ook door ruimte te bieden voor fysieke activiteiten. Een aantrekkelijk verblijfsgebied draagt niet alleen bij aan de fysieke en mentale gezondheid van bewoners, maar ondersteunt ook de lokale economie. Het gebied transformeert van een place to buy naar een place to be. 

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Nieuwe tool RIVM en TNO geeft inzicht in hoe gezond leefomgeving is

Het RIVM maakte met TNO een instrument om meer inzicht te krijgen in hoe gezond de leefomgeving is. De tool is…

Lees verder
descriptionArtikel

Wat kunnen we leren van de Friese bloeizones?

In Friesland staan gezonde leefomgevingen al enkele jaren op de agenda. Dat komt…

Lees verder
descriptionArtikel

Openbare ruimte als sleutel voor gezondheid

De openbare ruimte speelt een steeds belangrijkere rol in het bevorderen van gezondheid en welzijn. Dat blijkt…

Lees verder
descriptionArtikel

RVS: Ongezonde planeet zorgt voor ongezonde samenleving

Een ongezonde planeet is niet alleen een ecologisch probleem, maar ook een urgente kwestie voor onze…

Lees verder
descriptionArtikel

Kunnen wonen, werken en natuur naadloos samengaan?

Het Expertpanel van het platform Stedebouw & Architectuur kreeg onlangs een Stelling over…

Lees verder
descriptionArtikel

Bezuinigingen op Nationale Parken gaan niet door

Er gaat een streep door de voorgenomen bezuinigingen op de Nationale Parken, zo besloot de Tweede Kamer onlangs…

Lees verder
flash_onNieuws

400 miljoen voor leefbaarheid in 20 stedelijke gebieden

Vanaf 7 juli 2025 kunnen gemeenten in twintig kwetsbare stedelijke gebieden subsidie aanvragen om de…

Lees verder
descriptionArtikel

Beweging Blue Zone groeit: Hoe worden we samen gezond oud?

Met tachtig deelnemers aan het pre-event en bijna 400 bezoekers op de festivaldag, overschrijdt het tweede Blue…

Lees verder