De rol van data in het ov wordt steeds belangrijker, schrijft Rogier Busscher van Keypoint Consultancy. Maar het potentieel wordt nog niet volledig benut.
De potentie van datagedreven werken in het ov

Het openbaar vervoer digitaliseert en automatiseert steeds verder. Van elke bus is tegenwoordig real-time de positie beschikbaar, de drukte in treinen is inzichtelijk door het gewicht van rijtuigen te meten, de reisplanner geeft de verschillende multimodale reisopties aan en vertelt meteen hoeveel CO2 je bespaart. Door al deze ontwikkelingen wordt de rol van data steeds belangrijker.
Helaas wordt het potentieel van de vele aanwezige data bij veel organisaties (nog) niet volledig benut. Het is ook een beetje een kip-ei situatie. Omdat er relatief weinig ervaring met datagedreven analyse is, is ook onbekend wat de mogelijkheden zijn.
De kracht van data
De kracht van data is het kunnen combineren van bronnen/onderwerpen. Vaak weten individuele medewerkers over afzonderlijke databronnen wel dat deze aanwezig zijn, maar is de volle datacatalogus niet bij elke medewerker bekend. Welke relevante open data naast deze eigen data ook nog beschikbaar is, is voor veel niet-specialisten ook een heikel punt. Hierdoor worden mogelijkheden om op een slimme manier datacombinaties te maken en hiermee beslissingen te ondersteunen of fenomenen van meer context te voorzien, vaak niet benut.
Wanneer aan al deze voorwaarden wél voldaan word, is er als laatste nog het issue van verwerking en visualisatie. Voor het effectief inzetten van data moet de data op een efficiënte manier in informatie worden omgezet. Dit betekent vooral dat er goed moet worden nagedacht over de meest krachtige manier van visualiseren, om de boodschap van de data in één oogopslag duidelijk te maken.
Hoe kunnen we datagedreven werken?
Om data een grotere rol te geven in de beslissingsprocessen en meer datagedreven te werken, moet beter aan een aantal uitgangspunten voldaan worden. Data moet een integraal onderdeel van zo veel mogelijk beslissingsprocessen worden. Dit begint bij een goed overzicht van wat voor data er allemaal beschikbaar is.
De website data.overheid.nl maakt hier een goed begin mee door, onderverdeeld in thema’s, door de overheid beschikbare datasets beschikbaar te stellen. Daar kunnen ook dataverzoeken en vragen over datasets worden gesteld.
Binnen organisaties is het belangrijk om een centrale plek voor data te hebben. Wanneer beschikbare mobiliteitsdata al ruimtelijk gepresenteerd is, gaat dit ook leven bij outsiders die niet dagelijks met data te maken hebben. Zo ontstaan synergiën tussen beleidsvraagstukken en data. Alleen dan kan men tot nieuwe inzichten komen, databronnen slim fuseren en patronen in de data vinden, waarmee beslissingen over mobiliteit in de context van haar omgeving genomen kunnen worden.
Rol van open data
De rol van open data is hier een belangrijke. In het openbaar vervoer is al een schat aan informatie beschikbaar vanuit het NDOV-loket, de NS-api en het Centraal Halte Bestand. Echter is er meer nodig om betere investeringsbeslissingen te nemen. De locaties van (slimme) verkeerregelinstallaties (VRI’s) op trajecten waar bussen rijden, kunnen context bieden wanneer vertragingen optreden.
Op de langere termijn zijn woon- werk- en winkellocaties, net als de locaties van ziekenhuizen, belangrijk voor het bepalen van routes en het plaatsen van haltes, of het realiseren van nieuwe infrastructuur. Met het inzichtelijk maken en delen van deze data kunnen overheden datagedreven ontwikkelingen een boost geven.
Het datapoint van Keypoint
Ondertussen volgen de ontwikkelingen op dit gebied zich in rap tempo op. Marktpartijen brengen steeds meer verschillende soorten data bij elkaar. Onlangs lanceerde Keypoint het mobiliteitsdataplatform Datapoint. Dit is een gratis omgeving waarin verkeersdata op een toegankelijke, visueel aantrekkelijke en gebruiksvriendelijke manier gepresenteerd wordt.
Op het gebied van ov bevat het onder andere informatie over frequenties en rijtijdbetrouwbaarheid van ov-lijnen. Ook brengt het de aanwezigheid van DRIS-panelen op haltes in beeld. Daarnaast bevat het veel informatie over fiets, infrastructuur en sociaaleconomische kenmerken. Wij nodigen u van harte uit om inspiratie op te doen op datapoint.keypoint.eu.

Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Beweging Blue Zone groeit: Hoe worden we samen gezond oud?
Met tachtig deelnemers aan het pre-event en bijna 400 bezoekers op de festivaldag, overschrijdt het tweede Blue…
RIVM: Groene steden essentieel voor bescherming tegen hittegolven
Het Nationaal Hitteplan werpt zijn vruchten af. Sinds 2010 is de kans op sterfte door hitte verminderd. Dat is…
Inspiratieboek De Fijne Stad
In het boek De Fijne Stad van Vincent Luyendijk staan talloze voorbeelden van hoe je een gezonde leefomgeving…
Blue Zone Festival: gezonde en beweegvriendelijke steden
Hoe maak je een stad gezonder en beweegvriendelijker? Hoe staat het met de gezondheid van kinderen die hoger…
Breda zet groene standaard als national park city
Breda heeft op 20 mei 2025 als eerste stad in Nederland én de Europese Unie de titel National Park City…
Sta op het podium van Congres Natuurlijk 2025
Op donderdag 27 november 2025 vindt de zevende editie van Congres Natuurlijk plaats…
Ontdek gezonde leefomgeving met nieuwe maatstaf
Donderdag vindt tijdens het tweede Blue Zone Festival de lancering plaats van de Blue Zone Festival Score.…
Verdichten en leefbaarheid in steden staat onder druk
Nieuwe organisatie Jane Jacobs Society wil beleidsmakers en onderzoekers samen brengen rond thema’s als (…
Reactie toevoegen