Het Nederlandse initiatief De Rechtvaardige Straat is door de Europese Commissie geselecteerd als één van de drie finalisten voor de Excellence in Road Safety Award 2025. Het manifest, dat in drie jaar tijd is uitgegroeid tot een brede beweging met duizenden burgers, honderden organisaties en tientallen gemeenten, vraagt om een fundamentele herziening van hoe we straten ontwerpen en gebruiken: niet langer primair voor doorstroming van verkeer, maar als inclusieve, veilige en levendige publieke ruimte.
De Rechtvaardige Straat finalist voor Europese verkeersveiligheidsprijs

Foto: Shutterstock
Deze nominatie onderstreept dat verkeersveiligheid geen technologisch maar vooral een politiek vraagstuk is. In Europa sterven wekelijks ruim 400 mensen in het verkeer – vergelijkbaar met het neerstorten van twee volgeladen passagiersvliegtuigen. Ook in Nederland vallen dagelijks gemiddeld twee dodelijke slachtoffers en raken tientallen mensen zwaargewond. De Rechtvaardige Straat stelt dat deze cijfers niet met alleen beschermende maatregelen of educatieprogramma’s kunnen worden teruggedrongen, maar dat een structurele verandering in straatontwerp en -gebruik nodig is.
Het initiatief werkt vanuit vijf kernprincipes die straten transformeren tot rechtvaardige plekken: inclusief, veilig en uitnodigend voor ontmoeting, spel en beweging. Concrete resultaten zijn inmiddels zichtbaar: de voltallige gemeenteraad van Zwolle heeft de principes in beleid opgenomen en vijf andere gemeenten hanteren al de norm dat kinderen vanaf 8 jaar zelfstandig veilig naar school moeten kunnen.
Lees ook: De Rechtvaardige Straat: Hoe Zwolle de publieke ruimte herverdeelt
Hoogtepunten van de beweging zijn onder meer de jaarlijkse Week van de Rechtvaardige Straat, met open straten, workshops en de verkiezing van de meest rechtvaardige en meest onrechtvaardige straat van Nederland. Dit levert tienduizenden deelnemers op en genereert landelijke media-aandacht. De kracht van het initiatief ligt bovendien in het brede netwerk van partners – waaronder de Fietsersbond, Artsen Jeugdgezondheidszorg Nederland, Stichting Natuur & Milieu, BAM Infra en het Kinderburgemeestersnetwerk.
Frank Kwanten, initiatiefnemer van De Rechtvaardige Straat: “Deze nominatie bevestigt dat het tijd is om straten rechtvaardiger in te richten. Niet door gevaren te accepteren en telkens te repareren, maar door ze vanaf het begin menselijk, veilig en inclusief te ontwerpen.”
Op 16 oktober maakt de jury in Brussel bekend welk initiatief uiteindelijk de prijs krijgt toegekend.
Meer artikelen met dit thema
RIVM: deel Nederlanders krijgt voldoende beweging, maar beweegt niet regelmatig genoeg
Volgens onderzoek van het RIVM voldeed in 2023 44% van de Nederlanders van 18 jaar en ouder aan de…
Ontwerpchecklist voor de inclusieve beweegvriendelijke omgeving
Kenniscentrum Sport en Bewegen heeft in samenwerking met Sweco de Ontwerpchecklist inclusieve…
Mulier Instituut: 'Bredere kijk op beweegarmoede nodig'
De ambitie van de Nederlandse overheid dat in 2040 75 procent van de Nederlanders de beweegrichtlijnen haalt is…
Gemeente Rotterdam lanceert Urban Sports Agenda
Gemeente Rotterdam gaat aan de slag met 32 acties om urban sports in de stad te versterken. De gemeente doet…
Gelderland presenteert concept Programma Sport 2024 – 2027
Sport is belangrijk en gezond. Het brengt mensen bij samen, geeft plezier en houdt ons in beweging. Ook bij de…
De omgevingsvisie als startpunt voor een beweegvriendelijk Ede
De Omgevingswet is bij uitstek een instrument om de beweegvriendelijke omgeving een boost te geven. Het begint…
Beweegvriendelijke Omgeving Scan vernieuwd
De BVO Scan, waarmee je inzichtelijk maakt hoe beweegvriendelijk je omgeving is, is vernieuwd. De tool is…
3x3 basketbal als katalysator voor persoonlijke groei
Met zijn tweepunter in de dying seconds van de Olympische finale zette Worthy de Jong 3x3 basketbal voor het…