Deelmobiliteit en mobiliteitshubs: als de vos de passie preekt

donderdag 1 december 2022
Biind Expert Walther Ploos van Amstel hoopt dat overheden beter gaan nadenken over de rol van private partijen bij de ontwikkeling van mobiliteitshubs.

Deelmobiliteit wordt steeds meer gekoppeld aan buurt- en mobiliteitshubs. Elke zichzelf respecterende gemeente heeft plannen om dat samen met ondernemers en ontwikkelaar op te pakken. Hoe voorkom je dat dat uitloopt op een mislukking?

GoSharing trok zich de afgelopen maanden uit meerdere gemeenten terug. Ze kregen het na enkele maanden draaien niet ‘winstgevend’. Het was een pijnlijke klap in het gezicht van goedgelovige wethouders die zich voor het deelkarretje van de aanbieder hadden laten spannen. De voorgestelde duurzaamheidswinst van deelmobiliteit was verdampt.

Minimale sturingsmogelijkheden

De wethouders hadden juist hun nek uit gestoken, en zich in alle bochten gewrongen, om die deelscooters en -fietsen in de openbare ruimte te mogen neer te zetten. Als het erop aan komt dan laat een aanbieder je dus gewoon glashard vallen. Dan sta je met lege handen; afspraak is geen afspraak. Daarop kun je dus geen beleid voor deelmobiliteit ontwikkelen. 

De evaluatie van het Amsterdamse beleid voor deelvervoer concludeert dat de gemeente binnen de lopende vergunningen en ontheffingen minimale sturingsmogelijkheden heeft, zoals op de prijsstrategie van de aanbieder, de klantenwerving door de aanbieder en de spreiding van voertuigen over de stad. Is dat wenselijk? In hoeverre hebben de aanbieders vrij spel? Ook is onduidelijk of de subsidies en andere ondersteuning goed terecht zijn gekomen.

Haken en ogen

Door alle jubelverhalen over de kansen van de mobiliteitshub zou je bijna vergeten dat zo’n hub ook nog gewoon gebouwd en gerund moet worden met vele stakeholders. Dat is geen sinecure, weet bijzonder hoogleraar Taede Tillema van de Rijksuniversiteit Groningen. Hij legt in NM Magazine uit wat de haken en ogen zijn van de governance van de hub en hoe je moet omgaan met de belangen die flink uiteen kunnen lopen.

Taede Tillema: “De puzzelstukken van organisatie en governance kun je alleen maar leggen als je doel met de hub en het flankerend beleid helder zijn. Als je dat scherp hebt, heb je een verhaal richting vervoerders en andere stakeholders en kun je samen de puzzel gaan leggen. Misschien wordt al snel duidelijk dat je als overheid zelf de regie moet houden. Maar je kunt ook uitkomen op een soort hub-concessie, waarbij je wel de randvoorwaarden schept maar het runnen van een hub bij een privaat consortium laat”.

Serious gaming

Taede Tillema pleit voor een combinatie van learning by doing (samen met publieke en private partijen) en learning by studying. Onderzoekers van de RUG zetten bijvoorbeeld serious gaming in om te bestuderen hoe een grondeigenaar afstemt met het ov-bedrijf of een deelaanbieder. En ze onderzoeken de rol van flankerend beleid: waar zijn bewoners en reizigers gevoelig voor? Waar help je de hubs echt mee?

Onderzoekers van de HvA/HAN werken met living labs aan de toekomst van buurthubs in Amsterdam en Nijmegen. Het onderzoek helpt mkb-ondernemers bij het ontwikkelen van kansrijke businessmodellen die bijdragen aan de levensvatbaarheid van hun bedrijf, maar ook aan de leefbaarheid, bereikbaarheid, klimaatbestendigheid en economische vitaliteit van buurten.

De toekomst?

Hopelijk gaan gemeenten beter nadenken over de rol van private partners als GoSharing. Hoe voorkom je dat opportunistisch gedrag van die private partners de mooie mobiliteitshubambities verstoren en de bewoners met de onbetaalde rekeningen blijven zitten? 

Pas op voor wensdenken. Veel beloven en weinig geven, doet de gek in vreugde leven, zei mijn oude Vader dan. Gelukkig zijn er steeds meer kennisnetwerken die gemeenten en hun partners daarbij kunnen ondersteunen met data, kennis en ervaring; je had het kunnen weten!

Nationaal Hub Congres

Op 15 december vindt het Nationaal Hub Congres plaats in Rotterdam. Kijk voor aanmelden en/of meer informatie op www.hubcongres.nl

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Onderzoek naar acceptabele reistijd

27 sep om 09:23 uur

Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) heeft onderzoek uitgevoerd naar wat Nederlanders beschouwen…

Lees verder
descriptionArtikel

Zwolle maakt strategie voor mobiliteitshubs

25 sep om 13:47 uur

Gemeente Zwolle gaat de komende jaren verschillende mobiliteitshubs in de stad ontwikkelen. Dat is het plan van…

Lees verder
descriptionArtikel

Stedelingen pakken steeds vaker deelauto voor vakantie

15 aug om 13:10 uur

Volgens MyWheels, de grootste aanbieder van deelauto's in Nederland, kiezen stedelingen steeds vaker voor een…

Lees verder
descriptionArtikel

Subsidiebudget voor koop gebruikte elektrische personenauto op

9 aug om 11:54 uur

Het subsidiebudget voor de koop van een gebruikte elektrische personenauto via de Subsidie Elektrische…

Lees verder
person_outlineBlog

SUMP: rompslomp of verrijking van Nederlandse mobiliteitsvisies?

16 mei om 08:00 uur

Mobiliteit dient bij te dragen aan een duurzame, veilige en toegankelijke samenleving. Nu en in de toekomst.…

Lees verder
descriptionArtikel

‘Niet meer van crisis naar crisis struikelen’

27 mrt om 16:33 uur

Daan Zandbelt, stedenbouwkundige en partner bij bureau De Zwarte Hond, ziet dat we…

Lees verder
descriptionArtikel

Een ruimtelijke en sociale blik op de reis van de toekomst

26 mrt om 09:23 uur

Als het gaat om de toekomst van mobiliteit, denken sommige mensen aan drones voor personenvervoer. Anderen…

Lees verder
descriptionArtikel

Natuurlijk!Deelmobiliteit presenteert modelbepalingen voor reguleren deelvervoer in lokale wetgeving

13 mrt om 10:57 uur

Samenwerkingsprogramma Natuurlijk!Deelmobiliteit heeft modelbepalingen gespresenteerd die kunnen helpen bij het…

Lees verder