De kansen voor de openbare ruimte

woensdag 11 december 2019

timer 5 min

Een stad komt tot leven als mensen bij elkaar komen op bijvoorbeeld markten, de kermis of andere evenementen. Het technisch straatmeubilair van PUTkast techniek maakt deze evenementen mogelijk.

Al sinds 1996 is PUTkast techniek een toonaangevende speler op het gebied van de inrichting van de openbare ruimte. Marco Ekelmans stond aan de wieg van het bedrijf. Zelf is hij al ruim dertig jaar werkzaam in de openbare ruimte. Hij zag de afgelopen jaren heel wat veranderen. “Er werden heel andere eisen gesteld aan de openbare ruimte”, begint hij. “Een binnenstedelijk plein was vaak eigenlijk gewoon een parkeerterrein en steden werden ingericht met standaardproductenstandaard producten. Natuursteen zag je alleen onder de rivieren, het was al luxe als je voor een gebakken klinker koos. Tegenwoordig is er veel meer aandacht en geld voor de inrichting van de buitenruimte. Natuursteen zie je overal, net als design straatmeubilair. Ik denk dat de openbare ruimte tegenwoordig echt wordt gezien als de huiskamer van de stad of het dorp.”

Breder, maar daardoor ook complexer

Door deze ontwikkelingen is een hele industrie ontstaan die leeft van de inrichting van de fysieke leefomgeving. “Kijk maar naar de Vakbeurs Openbare Ruimte toen en nu. Het aanbod is veel breder geworden. Dat maakt ons werk tegelijkertijd complexer.” Ook de ontwikkeling van de techniek heeft een grote invloed gehad. “Twintig jaar geleden was de toepassing van led ondenkbaar. Nu zie je het overal, bijvoorbeeld in sfeerverlichting. Er is veel meer techniek nodig om alles aan de praat te krijgen.” Deze verschuiving vraagt andere dingen van de werknemers van PUTkast techniek. “Gelukkig hebben we een aantal seniors in dienst die zijn meegegroeid. Voor nieuwe medewerkers geldt dat ze heel veel kennis en kunde moeten hebben van de technieken. We zijn langer bezig om de finesses in de vingers te krijgen. We onderscheiden ons daarmee, we hebben alle benodigde expertise in huis.”

Afstand bestuur en praktijk

Aan de kant van de opdrachtgever is ook het een en ander veranderd. Niet altijd ten goede, vindt Ekelmans. “De afstand tussen de praktijk en het bestuur is groter geworden. Waren er ruim twintig jaar geleden nog zo’n 625 gemeenten, nu hebben we er ongeveer 355. Dat betekent dat de bestuurders lang niet altijd meer kennis van de praktijk hebben en dus minder feeling met de lokale openbare ruimte. Dat leidt tot minder betrokkenheid. Ten tweede is er een enorme leegloop van kennis, deels ingegeven door bezuinigingen. Gemeenten kunnen minder goed op kwaliteit beoordelen, een enorm risico. Zeker als je in een bouwteam gaat werken, wat de laatste paar jaar in opkomst is.”

Tussen realisatie en beheer staat volgens Ekelmans vaak een soort 'Berlijnse Muur’. “De realisatie van een project is eenmalig geld. Beheer en onderhoud komt uit de jaarlijkse begroting. Bij de realisatie van een project dient meteen te zijn nagedacht over de toekomstige beheersbaarheid ervaner van. Helaas heb ik al heel wat projecten zien verloederen. Er zit een contradictie in deze ontwikkeling. De wensen worden groter, maar de mogelijkheden kleiner, zowel op het gebied van kennis als op het gebied van beheer op de lange termijn.”

Dit alles levert commercieel gezien heel veel kansen op voor PUTkast techniek, omdat het bedrijf alle benodigde kennis en kunde wel in huis heeft. “Tegelijkertijd zie ik ook een bedreiging. Omdat een gemeente door gebrek aan kennis niet altijd een goede inschatting kan maken van kwaliteit, duurzaamheid en zekerheid, loop je het risico dat, in onze ogen, verkeerde keuzes worden gemaakt.”

Gedragsverandering

Tot slot hebben alle veranderingen in de markt ertoe geleid dat Ekelmans zich anders is gaan gedragen ten opzichte van opdrachtgevers. “Ten eerste hebben we veel meer een adviserende rol. Ten tweede zijn we exploitatiemodellen gaan ontwikkelen, waarin ook het beheer en onderhoud is ondergebracht. We kijken naar de hele cyclus: van eerste idee, via realisatie naar beheer en onderhoud en tot slot ook circulair hergebruik van de toegepaste materialen. Ons eigen niveau en onze vaardigheden zijn gegroeid met de complexiteit van projecten. Die kennis en kunde geven we door in een dienstverlenende rol. Dit uit zich mede in dat wij op grote schaal ook opleidingen en trainingen geven. Voor veel gemeenten verzorgen wij inspecties, onderhoud, technisch beheer en maken wij zelfs complete integrale beleidsplannen. We zijn een volledig servicebedrijf. Een unieke organisatie waar alle kennis en kunde bij elkaar komt.”

Ekelmans verwacht dat de invloed van ICT zich nog veel verder gaat ontwikkelen. “Zo hebben we al een webportal ontwikkeld waarmee beheerders alle bezittingen kunnen managen. Met onze Slimme kast krijg je veel meer grip op je energiestromen. Hiermee krijg je een beter inzicht, kun je kwaliteitsmetingen doen op je aansluitingen en voorkom je misbruik. Voor ons blijft het zaak te investeren in Research & Development om koploper te blijven.”

Enorme groei

Waar PUTkast techniek ooit met twee oprichters begon, is het bedrijf inmiddels gegroeid naar een volwassen middelgroot bedrijf. “Bovendien hebben we momenteel drie vacatures openstaan die acuut moeten worden ingevuld. Het geeft wel aan hoeveel we zijn gegroeid.” Ekelmans besluit met twee oproepen aan gemeenten: “Zorg ervoor dat je voldoende vakkennis in huis hebt en denk aan de langere termijn beheersbaarheid van je projecten.”